Uzaqlaşdırılma sözü, "uzaqlaşdırmaq" fellərinin məsdəri olan "uzaqlaşdırılma" felinin məsdər formasından törəmiş bir sözdür. Əsas mənası, bir şeyin və ya birinin məsafədə, yaxınlıqdan kənar edilməsi, aradan qaldırılması və ya uzaq bir yerə göndərilməsidir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər. Fiziki uzaqlaşdırılma, bir obyektin və ya şəxsin konkret olaraq bir yerdən başqa bir yerə köçürülməsini ifadə edir (məsələn, "məktəbdən uzaqlaşdırılma", "evdən uzaqlaşdırılma").
Məcazi mənada isə uzaqlaşdırılma, bir şeyin və ya birinin əlaqənin, təsirin, nəzarətin və ya digər əlaqələrin kəsilməsi deməkdir. Məsələn, "ictimai həyatdan uzaqlaşdırılma", "rəhbərlikdən uzaqlaşdırılma", "səlahiyyətdən uzaqlaşdırılma" kimi ifadələr insanın müəyyən bir qrupdan, vəzifədən və ya prosesdən kənarlaşdırılmasını bildirir. Bu mənada, "uzaqlaşdırılma" bəzən intizam tədbirləri, cəza və ya rəsmi qərarlar nəticəsində baş verən bir prosesi ifadə edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uzaq" sözü fars mənşəli olub "uzunluq, məsafə" mənasını verir. "laşdırmaq" isə türk dillərində geniş yayılmış bir əlavədir və bir əməlin, vəziyyətin yaradılması mənasını əks etdirir. Beləliklə, "uzaqlaşdırmaq" bir şeyi "uzaq" vəziyyətə gətirmək, ona "uzaqlıq" əlavə etmək mənasını daşıyır. "Uzaqlaşdırılma" isə bu əməlin passiv formasıdır, yəni bir şeyin "uzaqlaşdırılmaq" hərəkətinə məruz qalmasıdır.
Cümlə içində istifadəsi:
- İşçinin səhlənkarlığı səbəbindən işdən uzaqlaşdırılması qərara alındı.
- Həkim tərəfindən müalicəyə ehtiyac duyulan xəstənin ailəsinin yaşayış yerindən uzaqlaşdırılması qəbuledilməzdir.
- Şəhərin mərkəzindən uzaqlaşdırılması onun həyatını çətinləşdirdi.
- Siyasi qarşıdurmalardan uzaqlaşdırılma siyasəti dövlətin əsas prioritetlərindən biri idi.
Göründüyü kimi, "uzaqlaşdırılma" sözü müxtəlif kontekstlərdə, həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənə bilər və hər dəfə də mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilir.