Uzunqollu sifəti, əsasən, insan və ya heyvanın qollarının uzunluğuna işarə edərək onların nisbətən uzun qolları olduğunu bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "qolları uzun olan" kimi tərifi verilmiş olsa da, mənanın daha geniş şəkildə izah edilməsi məqsədəuyğundur. Bu sifət, qolların uzunluğunun həmin varlığın bədəninin digər hissələri ilə müqayisədə nisbətən daha uzun olduğunu vurğulayır. Məsələn, "uzunqollu pişik" deyərkən, pişiklərin ümumi olaraq nisbətən qısa qollarına nisbətən daha uzun qollara malik olduğunu nəzərdə tuturuq.
Sifətin istifadəsi yalnız canlılara aid deyil. "Uzunqollu paltar" ifadəsi paltarın qollarının bədənə nisbətən uzun olduğunu, yəni dirsəkdən aşağıda uzanan və ya hətta biləkləri keçən uzunluqda olduğunu göstərir. Bu mənada, "uzunqollu" sözü "uzun qollu" ifadəsinin sinonimi kimi işlənir, ancaq "uzunqollu" daha çox tək bir söz olaraq daha qısa və daha poetik bir ifadədir. Məsələn, Ə. Vəliyevin misalında göstərilən "uzunqol bənöyüş çit köynək" ifadəsi "uzun qolları olan bənöyüş çit köynək" ifadəsinin daha yığcam, təsirli və bədii bir alternativini təmsil edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uzun" sözünün türk dilindəki kökü və "qollu" sözünün "-lı" şəkilçisi ilə əmələ gəldiyini görərik. "-lı" şəkilçisi, bir əşyanın müəyyən keyfiyyətə malik olmasını bildirir. Beləliklə, "uzunqollu" sözü, "uzun qollara malik olan" mənasını ifadə edən bir sifətdir. Bu sifət müxtəlif cümlələrdə, məsələn, "O, uzunqollu köynək geyinmişdi.", "Uzunqollu meymun ağaclara asanlıqla dırmaşırdı.", "Yeni almış olduğu uzunqollu palto ona çox gözəl görünürdü." kimi cümlələrdə uğurla işlənə bilər.
Qısaca, "uzunqollu" sözü, həm canlılar, həm də cansız əşyalar üçün, onların qollarının (və ya qollara bənzər hissələrinin) uzunluğuna diqqət çəkərək, nisbi uzunluğunu vurğulayan bir sifətdir və ədəbi üslubda da uğurla istifadə oluna bilər.