Üçqapılı: sifət. Üç qapısı olan. Bu söz, tərkibindəki "üç" say ədatı və "qapı" isimindən əmələ gəlmiş bir sifətdir. "Üç" ədədi, qapıların sayını ifadə edir, "qapılı" isə "qapısı olan" mənasını verir. Beləliklə, "üçqapılı" sözü bir əşyanın və ya yerin üç qapıya sahib olduğunu bildirir. Sözün əsas mənası, bir əşyanın fiziki xüsusiyyətini – qapı sayını – ifadə etsə də, məcazi mənada da işlənə bilər.
İstifadə nümunələri: Verilən nümunələrdə olduğu kimi, "üçqapılı" sifəti əsasən mebel əşyalarını (məsələn, şifoner) və ya geniş binaları (məsələn, zal) təsvir etmək üçün işlənir. Ancaq "üçqapılı" sözü, üç qapısı olan istənilən əşya və ya yer üçün tətbiq oluna bilər. Məsələn, "üçqapılı ev", "üçqapılı qaraj", "üçqapılı dəmir qutu" kimi ifadələr də dilçilik baxımından düzgündür.
Etimologiya: Sözün etimologiyası sadədir və türk dilinin öz daxili imkanları ilə əmələ gəlmişdir. "Üç" say ədatı köhnə türk dilindən gəlir və "üç" mənasını verir. "Qapı" isə də köhnə türk mənşəli bir sözdür və hər hansı bir giriş yolunu, açılıb-bağlanan bir qurğunu bildirir. "-lı" isə sifət əmələgətirən şəkilçi kimi "sahib olan", "malik olan" mənasını əlavə edir.
Sinonimlər: "Üçqapılı" sözünün tam sinonimi yoxdur, çünki o, qapı sayını dəqiq göstərir. Ancaq məna yaxınlığına görə "çoxqapılı" (əgər qapıların sayı üçdən çoxdursa) ifadəsini sinonim kimi qəbul etmək olar. Lakin bu, mənalarda bir qədər fərq olduğunu nəzərə almaq lazımdır.
Məcazi işlənmə: "Üçqapılı" sözü nadir hallarda, məcazi mənada işlənə bilər. Məsələn, bir işin üç müxtəlif yolla həll edilə biləcəyini ifadə etmək üçün məcazi mənada istifadə oluna bilər, lakin bu, kontekstdən asılıdır.