izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ümumiyyətcə sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, əsasən bir şeyi ümumi şəkildə, tam dəqiqlik tələb olunmadan, qısaca və ümumi xarakteristikalarını əks etdirərək ifadə etmək üçün işlədilir. Mənşə etibarı ilə "ümumi" sözündən törəmişdir. "Ümumi" isə "bir çoxunu əhatə edən, hamını daxil edən, bütünlüklü" mənalarını daşıyır. Beləliklə, "ümumiyyətcə" sözü bir hadisə, şəxs və ya əşyanın ümumi xüsusiyyətlərini, əsas cəhətlərini vurğulayır, detallara girmədən ümumi bir təəssürat yaradır.

Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq bir qədər dəyişə bilər. Bəzən tamamilə müsbət, bəzən isə qismən mənfi konnotasiya daşıya bilər. Məsələn, "Ümumiyyətcə, o, yaxşı insan olsa da, bəzən səhv edir" cümləsində "ümumiyyətcə" sözü müsbət bir xarakteristikadan sonra gəlir, lakin qeyri-kamilliyi də nəzərə almağı bildirir. "Ümumiyyətcə, işlərin necə getdiyini bilmirəm" cümləsində isə "ümumiyyətcə" bilməməyi, məlumat çatışmazlığını ifadə edir. Yəni söz, situasiyadan asılı olaraq, "əsasən", "çox vaxt", "qısaca", "böyük ehtimalla", "adətən" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə oluna bilər.

Verilən nümunədə ("Ümumiyyətcə, o, hazırlıqlı tələbədir") "ümumiyyətcə" sözü tələbənin ümumi hazırlıq səviyyəsini ifadə edir. Bu, onun hər zaman, hər fəndən yüksək bal topladığı mənasını verməsə də, ümumi olaraq yaxşı hazırlıqlı olduğunu bildirir. Daha dəqiq və ətraflı məlumat vermək üçün, tələbənin müəyyən fənlərdəki biliyini, imtahan nəticələrini və s. göstərmək lazım gələrdi. "Ümumiyyətcə" sözü isə bu detallardan imtina edərək, ümumi bir qiymətləndirmə verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz