Ürəklənmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "cəsarətlənmək" kimi təqdim edilməkdən daha geniş və çoxcəhətlidir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Ürəklənmək, yalnız cəsarətin artması deyil, həm də qorxu və tərəddüd hisslərinin aradan qalxması, əmin-amanlıq, etibar və inam hissinin yaranması deməkdir. Bu hisslərin meydana çıxmasının səbəbi müxtəlif amillərlə bağlı ola bilər: kimsənin sözləri, davranışı, vəziyyətin dəyişməsi və s.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "ürək" sözünün kökünün qədim türk dillərindəki "cəsarət", "qüvvət", "qətiyyət" mənalarını ifadə etdiyini görərik. Beləliklə, "ürəklənmək" felinin əsas mənası "ürəkdə, qəlbədə güc, cəsarət, qətiyyət hissinin artması" kimi izah oluna bilər. Bu artım isə müxtəlif psixoloji və ya fiziki təsirlər nəticəsində baş verə bilər.
Misal üçün, dilənçinin mehribanlığı və açıq üzündən Nurəddinin ürəklənməsi sadəcə cəsarətinin artması demək deyil, həm də dilənçiyə qarşı etibarının artması, ona qarşı qorxu və şübhə hissinin aradan qalxması deməkdir. Başqa bir misalda, bir vəziyyətin müsbət nəticəsiylə üzləşdikdən sonra ürəklənmək, həmin müsbət təcrübəyə əsaslanaraq gələcəkdə daha cəsarətli olmaq deməkdir.
Cümlə içində işlənmə nümunələri:
- Doğrunun yanında olmaq onu ürəkləndirdi.
- Dostunun dəstəyi onu çətinlik qarşısında ürəkləndirdi.
- Xəbəri eşidəndən sonra ürəklənib qərarını dəyişdi.
- Uğurlu imtahan nəticəsi onu gələcək üçün ürəkləndirdi.
- Həkimin sözləri xəstəni ürəkləndirdi.
Göründüyü kimi, "ürəklənmək" sadə bir məna ifadə etməyən, kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edən zəngin bir sözdür. Lüğətlərdə daha ətraflı və dəqiq şəkildə izah olunması vacibdir.