Ürəyibərklik, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan mürəkkəb bir söz olub, həm müsbət, həm də mənfi konnoatasiyalara malikdir. Əsas mənası "ürəyin möhkəmliyi, qətiyyəti" olsa da, istifadə kontekstindən asılı olaraq mənası dəyişə bilir.
Müsbət mənada, ürəyibərklik cəsarət, qətiyyət, əzmkarlıq, çətinliklər qarşısında sarsılmazlıq kimi keyfiyyətləri ifadə edir. Belə bir insan hədəflərinə çatmaq üçün maneələrdən çəkinmir, çətinliklər qarşısında sınmır, ədalətli mübarizə aparır. Məsələn: "O, ürəyibərk bir insan idi və ədaləti bərpa etmək üçün hər şeyə hazırdı."
Mənfi mənada isə, ürəyibərklik zalımlıq, qəddarlıq, mərhəmətsizlik, rəhmsizlik kimi mənfi xüsusiyyətləri ifadə edir. Bu kontekstdə, ürəyibərk adam öz məqsədlərinə çatmaq üçün başqalarına zərər verməkdən çəkinmir, acımasız və amansız davranır. Məsələn: "Düşmənin ürəyibərk əsgərləri şəhəri ələ keçirdilər və sakinləri amansızlıqla qırırdılar." Bu mənada söz, "dəmirürəklilik" və ya "qəddarlıq" sinonimlərinə daha yaxındır.
Ürəyibərk sözünün etimologiyasına nəzər salsaq, "ürək" və "bərk" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görərik. "Ürək" sözü duyğuların, hisslərin mərkəzi olaraq, "bərk" sözü isə möhkəmlik, qətiyyət mənasında işlənir. Bu iki sözün birləşməsi isə, insanın daxili gücünü, qarşılaşdığı çətinliklər qarşısındakı mövqeyini əks etdirir.
Nəticə etibarilə, ürəyibərklik sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və həm müsbət, həm də mənfi mənalarda işlənə bilər. Ona görə də, bu sözü cümlədə işlədərkən mənasını dəqiq müəyyənləşdirmək və düzgün kontekstdə istifadə etmək çox vacibdir.