Üsullu sifəti, əsas etibarilə, bir işin, hərəkətin və ya davranışın ehtiyatlı, planlı, ölçülü, hesablanmış və diqqətli şəkildə yerinə yetirilməsini ifadə edir. Bu, sadəcə "ehtiyatlı" olmaqdan daha geniş bir məna kəsb edir. "Ehtiyatlı" daha çox təhlükədən qaçınmağa yönəlmiş bir ehtiyatı ifadə edərkən, "üsullu" məqsədə çatmaq üçün planlı və mərhələli bir yanaşmanı nəzərdə tutur. Üsullu insan hərəkətlərini öncədən düşünərək, mümkün nəticələri qiymətləndirərək və mümkün maneələri nəzərə alaraq həyata keçirir. Bu, həm də dəqiqlik və səmərəliliyi əhatə edən bir keyfiyyətdir.
Məsələn, "üsullu adam" ifadəsi, təsadüfi hərəkətlərdən uzaq, hər işini planlı şəkildə görən, ehtiyatlı və diqqətli bir insanı təsvir edir. "Üsullu hərəkət" isə məqsədyönlü, hesablanmış, qabaqcadan düşünülmüş hərəkətləri bildirir. Bir insanın yalnız təhlükəli vəziyyətdə deyil, həyatının hər sahəsində üsullu davranması mümkün olan bir xüsusiyyətdir.
Etimoloji baxımdan, "üsul" sözünün kökü ərəb dilindədir və "yol, metod, üsul" mənasını verir. Beləliklə, "üsullu" sözü, işlərin müəyyən bir üsul və ya metoda əsasən, planlı şəkildə yerinə yetirilməsini bildirir. Bu sözün "üsulluca" sözü ilə sinonim kimi işlənməsi də bu mənanı dəstəkləyir.
Cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- O, çox üsullu bir insan idi, hər addımını diqqətlə düşünərək atırdı.
- Üsullu hərəkətləri sayəsində çətin vəzifəni uğurla başa çatdırdı.
- İşdə üsullu davranmaq, səhvlərin qarşısını almağa kömək edir.
- Əməliyyat üsullu şəkildə həyata keçirilməlidir.