izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Vahimə (ər. وَهِمَ - vəhimə - "xəyal, təsəvvür, şübhə" kökündən) - İnsanı qorxuya salan, narahat edən, əsasən əsassız və ya həddindən artıq şişirdilmiş təhlükə və ya təhdid hissi; qorxu, dəhşət, həyəcan. Sözün kökünə nəzər salsaq, "vahimə"nin sadəcə qorxu və ya dəhşət deyil, daha çox xəyal və ya təsəvvürlə əlaqəli olduğunu görərik. Yəni, insanın öz zəhnində yaratdığı, reallıqda mövcud olmaya bilən və ya həqiqətən mövcud olsa da, şişirdilmiş qorxu və narahatlıq hissidir. Bu baxımdan, "qorxu" sözündən daha geniş məna kəsb edir. "Qorxu" konkret bir təhlükə qarşısında duyulan hissəni ifadə edərkən, "vahimə" daha çox daxili, psixoloji bir vəziyyətə işarə edir.

Vahimənin əsas xüsusiyyəti onun əsassızlığı və ya həddindən artıq şişirdilməsidir. Yəni, reallıqdakı təhlükənin miqyası ilə hiss olunan qorxu arasındakı nisbət uyğunsuzluqdur. Məsələn, qaranlıq otaqda tək qalmaq bir çox insanlarda qorxu yarada bilər, lakin bu qorxu vahiməyə çevrilərsə, insanın ağılında müxtəlif qorxunc obrazlar canlanır, təxəyyülünün məhsulu olan təhlükələr gerçəklik kimi qəbul olunur. Bu səbəbdən, vahimə tez-tez psixoloji xəstəliklərin əlaməti ola bilər.

Cümlə içərisində istifadəsi:

  • Qaranlıq gecənin vahiməsi onu bürümüşdü.
  • Tək qalmaqdan duyduğu vahiməni gizlədə bilmirdi.
  • Savaşın yaxınlaşması ilə bağlı vahimə bütün şəhəri bürümüşdü.
  • Onun əsassız vahimələri onu yorurdu.
  • Uşaq qaranlıqdan vahimə duyurdu.
Göründüyü kimi, "vahimə" sözü müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif intensivliklərdə istifadə oluna bilər. Həm konkret bir vəziyyətə, həm də ümumi bir vəziyyətə aid ola bilər. Həm də "qorxu", "dəhşət", "həyəcan" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə olunsa da, onlardan fərqli olaraq, özünəməxsus psixoloji yük daşıyır.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz