izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Vaqiə (ər. واقعة - vāqiʿa) sözü Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və əsas mənası "hadisə", "baş verən hadisə", "vəqəa"dır. Lüğətlərdə sadəcə "yuxu" mənası ilə verilsə də, bu, mənasının tam əhatəli deyildir. "Yuxu" mənası, əslində, sözün daha dar, kontekstlə bağlı bir istifadəsidir. Vaqiə, hər hansı bir reallıqda baş verən, yaşanan hər şey üçün işlənə bilər; yuxu da bunun bir növüdür.

Daha geniş mənada, "vaqiə" sözü gözlənilməz və ya əhəmiyyətli bir hadisə, həmçinin əhəmiyyətli bir vəziyyət, vəziyyətin mahiyyəti mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "tarixdə baş vermiş vacib vaqiələr", "bu məsələnin vaqiəsi nədir?", "ona qarşı baş verən vaqiəni bilmək istəyirəm" kimi cümlələrdə "vaqiə" sözü, sadəcə yuxu yox, daha geniş mənada hadisə, vəziyyət mənasında işlənir.

Cəlil Məmmədquluzadənin misalında "Bu işlərin hamısı mənə vaqiə kimi göründü" cümləsində, "vaqiə" sözü, hadisələrin gerçəkliyindən şübhə və ya qeyri-reallıq hissi yaratmaq üçün işlənilib. Yəni, hadisələr real olsa da, danışan üçün surreal, yuxu kimi qəribə və inanılmaz görünür. Nurcahanın cümləsində isə ("mən bu gecə bir vaqiə görmüşəm") isə "vaqiə" sözü bir yuxu mənasında, konkret olaraq yuxuda görülən bir hadisə mənasında işlənmişdir.

Qısacası, "vaqiə" sözünün mənasını yalnız "yuxu" ilə məhdudlaşdırmaq doğru deyil. Sözün kontekstdən asılı olaraq "hadisə", "vəqəa", "baş verən hadisə", "vəziyyət", hətta "gerçəklik" kimi müxtəlif mənaları vardır və bu mənaların hamısı diqqətə layiqdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz