Vandalizm [lat. vandalismus] — mədəniyyət abidələrinə, tarixi əhəmiyyətli yerlərə, incəsənət əsərlərinə, ictimai əmlaka və ya özəl mülkiyyətə qəsdən və ya hər hansı bir məqsəd olmadan vurulan qəsdən ziyan vurmaq, onları məhv etmək, dağıtmaq və ya ləkələmək hərəkətidir. Bu hərəkət ciddi hüquqi nəticələrə səbəb ola bilər.
Klassik mənası qədim vandal tayfalarının Roma imperiyasının mədəni irsini amansızca dağıtması ilə əlaqədardır. Lakin müasir dövrdə vandalizm termini daha geniş mənada işlənir və hər hansı bir mədəniyyət obyektinə, o cümlədən kitabxanalara, muzeylərə, heykəllərə, parklara, ictimai nəqliyyat vasitələrinə, evlərə və s. yönəlmiş qəsdən dağıdıcı hərəkətləri əhatə edir.
Vandalizmin motivləri müxtəlif ola bilər: qəzəb, kin, əsassız aqressiya, özünü ifadə etmək istəyi, diqqət çəkmək cəhdi, siyasi motivlər və ya sadəcə cansıxıcılıq. Bəzən vandalizm sprey rəsmləri, qrafittilər, əşyaların sındırılması, yazılar yazılması və ya əşyaların yanması formasında özünü göstərir.
Dilçilik baxımından, "vandalizm" sözü latın dilindən götürülmüşdür və "vandal" tayfasının adından törəmədir. Bu tayfa Qərbi Roma imperiyasını işğal etmiş və onun mədəniyyət abidələrini məhv etməsi ilə tanınmışdır. Beləliklə, sözün etimologiyası onun mənasını daha yaxşı anlamaq üçün vacibdir.
Cümlədə necə işlənməsinə misallar:
- Qədim şəhərin divarlarında vandalizm əlamətləri aydın görünürdü.
- Yeni parkda baş verən vandalizm hadisəsi polis tərəfindən araşdırılır.
- Sənət əsərinə qarşı törədilən vandalizm hər kəsi hiddətləndirdi.
- Vandalizmin qarşısını almaq üçün daha çox təhlükəsizlik tədbirləri görülməlidir.