Vaşaq (lat. Lynx lynx) zoologiya elmində pişiklər fəsiləsinə (Felidae) aid, orta ölçülü, güclü bədən quruluşuna malik, yırtıcı bir məməli heyvandır. Adətən qısa ayaqları, uzun quyruğu və xarakterik qara qulaq ucundakı tükləri ilə tanınır. Bədən ölçüləri coğrafi yerləşməyə görə dəyişsə də, ümumiyyətlə 80-130 sm uzunluqda və 15-30 kq ağırlığında olur.
Vaşaqların ən fərqləndirici xüsusiyyəti kəskin görmə qabiliyyəti və iti eşitmə duyğusudur. Bu xüsusiyyətlər onlara gecə ov etməkdə üstünlük verir. Güclü əzələləri və iti pəncələri isə ovlarını tutmaqda və öldürməkdə mühüm rol oynayır. Əsasən dovşan, gəmirici və quşlarla qidalanır, lakin bəzən daha iri heyvanları da ovlaya bilir.
Vaşaqlar əsasən meşəlik ərazilərdə, dağlıq və səhra-çöl ərazilərində yaşayırlar. Tək yaşayan heyvanlardır və geniş əraziyə sahib olurlar. Dişilər adətən 1-3 bala dünyaya gətirir və balalarını təxminən bir il müddətində qoruyub böyüdürlər.
Vaşaq dərisi əsrlər boyu insanlara dəyərli bir mal olaraq qiymətləndirilirdi. Dərisindən geyim və bəzək əşyaları hazırlanırdı. Lakin, qanunsuz ovlanma nəticəsində vaşaqların sayı əhəmiyyətli dərəcədə azalıb və bir çox ölkədə qorunmaqdadır. Hal-hazırda vaşaqların qorunması üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir.
Vaşaq sözünün etimologiyası türk dillərinə aiddir və "vaşaqlamaq" (gizlənmək, pusqu qurmaq) felindən törəmə ola bilər. Bu da heyvanın ov üsulunu əks etdirir. Cümlədə istifadəsi nümunələri: "Meşədə bir vaşaq gördüm.", "Vaşaq nadir heyvanlardandır.", "Vaşaq dərisi bahalıdır." kimi ola bilər. Həmçinin, ədəbi əsərlərdə vaşaq simvolizmi tez-tez təsvir edilir; məsələn, gizlilik, sürət və gücü təcəssüm etdirən bir obraz olaraq işlədilir.