Vədəsiz sifəti əsasən "müəyyən bir vaxt və ya müddətə malik olmayan" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "müddəti, vaxtı təyin edilməmiş; müddətsiz, daimi" ifadələri mənanın əsasını əks etdirir, lakin daha geniş və dəqiq bir izah tələb olunur. Sözün işlənməsindəki çoxmənalılığını da nəzərə alaraq, onun mənasını aşağıdakı kimi genişləndirə bilərik:
1. Vaxt və müddət baxımından məhdud olmayan: Bu mənada "vədəsiz" sifəti bir hadisənin, vəzifənin və ya sənədin konkret bir başlama və bitiş tarixinin olmamasını göstərir. Məsələn, "vədəsiz pasport" ifadəsi pasportun müəyyən bir müddət üçün verilmədiyini, müəyyən bir vaxtdan sonra yenilənməsinin tələb olunmadığını bildirir. Başqa bir nümunə olaraq "vədəsiz əmək müqaviləsi" göstərilə bilər ki, bu da əmək münasibətlərinin müəyyən bir müddət üçün deyil, tərəflərin razılığı ilə dayandırılıncaya qədər davam etdiyini göstərir. Bu mənada "vədəsiz" sinonimləri "müddətsiz", "daimi", "sonsuz" ola bilər.
2. Qeyri-müəyyən, təyin olunmamış müddətə aid olan: Bu mənada "vədəsiz" sifəti, hadisənin və ya vəzifənin nə zaman baş verəcəyi və ya bitəcəyinin bilinməməsini ifadə edir. Məsələn, "vədəsiz gözləmə" ifadəsi hadisənin nə zaman baş verəcəyinin qeyri-müəyyən olduğunu göstərir. Bu mənada "vədəsiz" sinonimləri "müəyyən olmayan", "təyin olunmamış", "naməlum müddətli" ola bilər.
Etimoloji baxımdan: "Vədə" sözü ərəb mənşəlidir və "vaxt", "müddət", "təyin olunmuş vaxt" mənalarını verir. "-siz" isə mənfi əlavədir, yəni "vədəsiz" sözü "vədə olmayan" mənasını ifadə edir. Sözün əsasında olan "vədə" sözünün ərəb dilindən keçməsi onun semantik dərinliyini və müxtəlif kontekstlərdə işlənmə imkanlarını genişləndirir.
Cümlə içərisində nümunələr:
- Onun vədəsiz səyahəti onu müxtəlif ölkələrə aparmışdı.
- Vədəsiz gözləmədən bezmişdi.
- Vədəsiz pasportunu yeniləməli idi.
- Şirkətlə vədəsiz əmək müqaviləsi bağladı.