Vəsvas (ər. وسواس - vasvas) sözü ərəb mənşəli olub, əsasən şeytanın insanı pis əməllərə təhrik etməsi, ona pis fikirlər və təsəvvürlər qoyması mənasını verir. Lüğətlərdə sadəcə "şeytan, iblis" kimi tərcümə olunması, sözün zəngin mənasını tam əks etdirmir.
Əslində, vəsvas yalnız şeytanın fəaliyyəti ilə məhdudlaşmır. Psixoloji baxımdan, vəsvas təkrarlanan, istənməyən, narahatedici düşüncələr, impulslar və ya hərəkətlərin yaradılmasına səbəb olan bir vəziyyətdir. Bu düşüncələr, impulslar və hərəkətlər, insanın özünün normal düşüncə tərzinə zidd olaraq, qorxu, narahatlıq və ya günahkarlıq hissləri yaradır. Belə düşüncələrdən qurtulmaq üçün insan müəyyən ritual hərəkətlər edə bilər. Bu hal, obsesif-kompulsiv pozuntu (OKP) ilə də əlaqələndirilə bilər.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
1. Dini mənada: "Şeytanın vəsvəsələrinə aldanmamaq üçün imanımızı möhkəmləndirməliyik." Burada vəsvas, şeytanın pis təsirləri, fitnələri mənasında işlənmişdir.
2. Psixoloji mənada: "Davamlı olaraq əllərini yumaq onun vəsvəsəsindən qaynaqlanır." Burada vəsvas, obsesif-kompulsiv pozuntunun əlaməti olaraq təkrarlanan istənməyən hərəkəti ifadə edir.
3. Gündəlik danışıq dilində: "Onun başında müxtəlif vəsvəsələr var; nə edəcəyini bilmir." Burada vəsvas, qarışıqlıq, qərarsızlıq, çoxlu fikir və narahatlıqlar mənasında işlənmişdir.
Yekun olaraq, vəsvas sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Lakin əsas mənası, istənməyən, təkrarlanan və narahatedici düşüncələr, impulslar və ya hərəkətləri ifadə edir ki, bu həm dini, həm də psixoloji kontekstlərdə özünü göstərə bilər. Sadəcə "şeytan, iblis" kimi tərcümə etmək, sözün əhatə etdiyi mənaları tam əks etdirməz.