Vinil ( /ˈvɪnɪl/) termini kimyəvi birləşmələrin adlandırılmasında istifadə olunan bir prefiksdir və etilenin (etenin) törəmələrini ifadə edir. Kimyada vinil qrupu, CH2=CH- qrupunu təmsil edir və bir karbon-karbon ikiqat rabitəsi ehtiva edir. Bu qrup, müxtəlif üzvi birləşmələrin tərkib hissəsi kimi rast gəlinir və onların xassələrinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir. Vinil qrupunun olması, birləşməyə reaksiyalarda fərqli aktivlik qazandırır, məsələn, polimerizasiya reaksiyalarına girmə qabiliyyətini artırır.
Daha geniş mənada, "vinil" termini vinil xlorid (CH2=CHCl) polimerləri üçün də istifadə olunur. Vinil xlorid polimerləri, PVC (polivinil xlorid) kimi tanınan və geniş istifadə olunan bir plastik materialdır. Bu materialın davamlılığı, suya davamlılığı və ucuzluğu səbəbindən tikinti, sənaye, təsərrüfat və gündəlik həyatda çox geniş tətbiq olunur. Borular, pəncərələr, döşəmə örtükləri, geyimlər, kabel qabıqları və digər bir çox məhsullar PVC-dən hazırlanır.
Lüğətlərdə "vinil" sözünün sadəcə "kimyəvi maddə" kimi təsviri az əhatəlidir. Çünki bu, həm spesifik bir funksional qrup (vinil qrupu), həm də onun əsasında yaranan geniş bir polimer sinfini (məsələn, PVC) əhatə edir. Buna görə də, onun mənası daha geniş şəkildə, həm kimyəvi quruluş, həm də bu quruluşa əsaslanan materiallar baxımından izah edilməlidir. "Vinil" termini həm də vinil asetat (polivinil asetatın monomeri), vinil spirt və s. kimi birləşmələrin adlarında da istifadə olunur, bütün bunlar onun kimya üzrə geniş tətbiqini göstərir.
Cümlədə istifadə nümunələri:
- "Vinil qrupu etilen molekulunun bir hissəsidir."
- "PVC, vinil xloridin polimerizasiyası nəticəsində əmələ gəlir."
- "O, vinil pəncərələr sifariş etdi."
- "Bu material vinil asetat əsasında hazırlanıb."
Göründüyü kimi, "vinil" sözü yalnız bir kimyəvi maddə deyil, kimyəvi birləşmələrdə bir qrup, onlardan törəmə bir çox maddələr və bu maddələrin istifadə sahələrini əhatə edən geniş bir termindir.