Məchullu sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "məchul" sözünün ikinci mənası ilə əlaqələndirilir. Ancaq bu izahı daha genişləndirərək, daha dəqiq və maraqlı şəkildə təqdim edək.
Əvvəlcə "məchul" sözünün özünün iki əsas mənasına nəzər salaq. Birinci mənası, bilinməyən, aşkar olmayan, gizli deməkdir. Məsələn, "məchul bir gələcək" və ya "məchul bir qüvvə" ifadələrində olduğu kimi. İkinci mənası isə, riyaziyyatda, xüsusilə tənliklərdə, dəyəri tapılması lazım olan kəmiyyət, yəni dəyişən deməkdir. Məhz bu ikinci məna "məchullu" sözünün əsasını təşkil edir.
Beləliklə, məchullu, riyazi bir tənlikdə və ya ümumiyyətlə, həlli tapılmalı olan bir problemdə bilinməyən, dəyəri müəyyən edilməli olan kəmiyyətin vəziyyəti, xüsusiyyəti, mövcudluğu deməkdir. Bu, sadəcə bir ədəd və ya dəyişən ola bilməz; daha mürəkkəb strukturlar, funksiyalar və ya hətta sistemlər də məchulluğu təmsil edə bilər.
Məsələn, `x + 5 = 10` tənliyində `x` məchuldur. Məchulluğun tapılması, tənliyin həlli deməkdir. Daha mürəkkəb sistemlərdə məchulluğun tapılması üçün müxtəlif riyazi metodlar, alqoritmlər və proqramlaşdırma dilləri istifadə olunur. Məchulluğun dəqiq müəyyən edilməsi, həmin problem və ya tənliyin həllinin tapılmasına, yəni cavabın əldə edilməsinə gətirib çıxarır. Məchulluğun varlığı və onun tapılma prosesi riyaziyyatın əsasını təşkil edir.
Qısaca, "məchullu" sözü riyaziyyatın dilinə daxil olmuş və konkret bir mənaya malik olan termindir. Bu terminin düzgün başa düşülməsi riyazi problemlərin həllində çox vacibdir.