Mənfəətsiz sifətinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "heç bir mənfəəti, xeyri, faydası olmayan; xeyirsiz, faydasız" olaraq təyin olunur. Bu, sözün ən geniş yayılmış və ümumi mənasını əhatə edir. Ancaq dilin zənginliyi və sözlərin kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb etməsi nəzərə alınmalıdır.
Etimoloji baxımdan "mənfəətsiz" sözü iki hissədən təşkil olunub: "mənfəət" və "siz" şəkilçisi. "Mənfəət" fars mənşəli olub, qazanc, xeyir, fayda mənalarını ifadə edir. "-siz" şəkilçisi isə inkar əlaməti daşıyır, yəni mövcud olmayanı, əksi olanı bildirir. Beləliklə, "mənfəətsiz" sözü "mənfəətdən məhrum olan", "mənfəəti olmayan" kimi interpretasiya oluna bilər.
Sözün işlənməsinə dair nümunələrə baxaq: "Mənfəətsiz iş" ifadəsi yalnız maddi qazancın olmamasını deyil, həm də əməyin, səyin heç bir nəticə verməməsini ifadə edə bilər. Məsələn, "O, illərlə mənfəətsiz işlə məşğul oldu" cümləsində insanın uzun müddət ərzində heç bir nəticə əldə etmədiyi, səylərinin boşa getdiyi vurğulanır. Başqa bir nümunə: "Mənfəətsiz müzakirə" ifadəsi isə fikir ayrılığının, mübahisənin heç bir həllə gətirmədiyini, tərəflər arasında razılıq əldə olunmadığını göstərir. Burada "mənfəətsiz" sözü, daha geniş mənada, istənilən nəticənin olmamasını bildirir.
Qısacası, "mənfəətsiz" sözü kontekstdən asılı olaraq həm maddi, həm də mənəvi faydanın, nəticənin olmamasını ifadə edə bilər. Bu sözün düzgün başa düşülməsi üçün hər zaman cümlənin ümumi məzmunu nəzərə alınmalıdır.