Mərcan sözünün Azərbaycan dilindəki mənası "quşüzümü" ilə sinonim kimi qəbul edilməklə yanaşı, daha geniş kontekstdə rəng bildirən bir sifət kimi də işlənir. Lüğətlərdəki "qırmızı rəngli" və ya sadəcə "qırmızı" tərifləri sözün mənasını tam əhatə etmir.
Əslində, "mərcan" sözü rəngi ilə yanaşı, dənizdə yaşayan və skeleti kalsium karbonatdan ibarət olan kiçik heyvanların (mərcan polipləri) yaratdığı sərt, daş kimi strukturlar üçün də istifadə olunur. Bu səbəbdən, sözün mənası iki əsas qola ayrılır:
1. Botaniki məna: "Quşüzümü" (Cornus mas) bitkisinin meyvəsinin rənginə istinadən istifadə olunur. Bu meyvənin qırmızı rəngi səbəbindən "mərcan" sözü onun sinonimi kimi qəbul edilir. Misal: "Baharın gəlişi ilə quşüzümü ağacları mərcan kimi parlaq meyvələrlə doldu."
2. Zooloji və mineraloji məna: Dənizdə yaşayan mərcan poliplərinin yaratdığı qırmızı, bənövşəyi və ya digər rəngli quruluşları ifadə edir. Bu mənada, "mərcan" həm rəngi, həm də materialı ifadə edir. Misal: "Sualtı dünyanın gözəlliyini əks etdirən mərcan rifləri rəngarəng balıqlarla doludur." və ya "Sərgidə müxtəlif formalı və rəngli mərcanlardan hazırlanmış zərgərlik əşyaları nümayiş etdirilirdi."
Sifət kimi istifadəsi: "Mərcan" sözü həm də bir sifət kimi işlənir və əşyaların, xüsusən də geyimlərin və ya bəzəklərin qırmızı rəngini ifadə edir. Misal olaraq verilən cümlədəki "mərcanı fitə" ifadəsində qırmızı rəngli fitə nəzərdə tutulur. Bu, sözün rəng bildirən əsas mənasına əsaslanır. Digər nümunələr: "Mərcan qırmızı paltar", "Mərcan qırmızı dodaq boyası".
Qeyd edək ki, "mərcan" sözünün kökü fars dilindən gəlir və "mərcan" (مرجان) sözü ilə eyni kökdəndir. Fars dilində də bu söz həm bitkini, həm də dəniz mərcanını ifadə edir.