Mərkəzi (sifət) [ər. مَرْكَزِيّ (mərkaziyy)]
1. Coğrafi və ya məkanda mövqe baxımından: Hər hansı bir ərazinin, şəhərin, regionun və ya sistemin orta nöqtəsi, əsas hissəsi, ən əhəmiyyətli yeri ilə bağlıdır. Məsələn, "Şəhərin mərkəzi hissəsi sıx məskunlaşmışdır" cümləsində "mərkəzi" sözü şəhərin ən əhəmiyyətli, əhalinin ən sıx yaşadığı, inzibati və iqtisadi fəaliyyətin ən çox olduğu hissəsini göstərir. Başqa bir nümunə: "Mərkəzi meydanda mitinq keçirildi". Bu cümlədə "mərkəzi" meydanın şəhərin əsas meydanı olduğunu, əhəmiyyətli hadisələrin burada baş verdiyini vurğulayır. "Əhalinin mərkəzi rayonları" ifadəsi isə əhalinin ən sıx yaşadığı rayonları bildirir.
2. Funksional və ya iyerarxik baxımından: Hər hansı bir sistemin, qurumun və ya təşkilatın əsas, idarəedici, ən əhəmiyyətli hissəsini bildirir. "Mərkəzi hökumət", "Mərkəzi bank", "Mərkəzi sinir sistemi" kimi ifadələrdə "mərkəzi" sözü həmin sistemlərin idarəetmə və ya əsas funksiyanı yerinə yetirən hissəsini ifadə edir. "Mərkəzi qərargah" ifadəsi də eyni mənada işlənir. Bu mənada "mərkəzi" sözü həm coğrafi yerləşməni, həm də funksiyanı əhatə edə bilər.
3. Simvolik mənada: Bəzən "mərkəzi" sözü əsas, ən mühüm, əhəmiyyətli bir şey kimi də işlənir. Məsələn, "Mərkəzi ideya" ifadəsi bir əsərin, nəzəriyyənin və ya düşüncənin əsas fikrini, onun mahiyyətini bildirir. "Mərkəzi mövzu" ifadəsi də eyni mənada işlənir.
Qeyd: "Mərkəzi" sözü bir çox hallarda "orta", "əsas", "idarəedici" sözləri ilə sinonim kimi istifadə oluna bilər, lakin kontekstdən asılı olaraq bu sözlərin hər birinin özünəməxsus nüansları vardır. "Mərkəzi" sözü daha çox nizamlı, iyerarxik və ya coğrafi mərkəzə işarə edir.