Məzlum [ər. مظلوم] sifət və isim kimi işlənən bir söz olub, əsasən zülm və ədalətsizlik kontekstində istifadə olunur. Ərəb dilindən götürülmüşdür və kökü "zələmə" (ظلم) - zülm etmək, haqsızlıq etmək felindən törəmədir. Ona görə də məzlum sözünün əsas mənası "zülm çəkən", "zülmə məruz qalan", "haqsızlığa uğrayan" şəxs və ya qrupdur. Bu mənada, məzlum sözü passiv bir vəziyyəti ifadə edir; zülmü edən deyil, zülmə məruz qalan tərəfi göstərir.
Lüğətlərdəki "zülm altında olan" tərifi məzlumun vəziyyətinin davamlılığını vurğulayır. Yəni zülm müəyyən bir hadisə olmayıb, uzunmüddətli, davamlı bir vəziyyətdir. "Zülm çəkmiş" ifadəsi isə zülmə məruz qalma hadisəsini önə çəkir. Bu iki ifadə bir-birini tamamlayır. Məzlum, həm zülmə məruz qalmış, həm də hələ də zülm altında olan ola bilər.
Məzlum sözü, yalnız fərdlər üçün deyil, həm də qruplar, xalqlar, millətlər üçün də işlənə bilər. "Məzlum xalq", "məzlum millət" kimi ifadələr tarixdə və müasir dövrdə tez-tez istifadə olunur və ədalətsizliyə, təzyiqə, istismara məruz qalmış böyük insan topluluqlarını təsvir edir.
Məzlum sözünün sinonimləri arasında "əzilmiş", "təqsirləndirilmiş", "haqsızlığa uğramış", "işgəncə çəkmiş" kimi sözlər yer alır. Ancaq bu sinonimlər məzlum sözünün tam mənasını əhatə etmir. Məzlum sözü daha çox mənəvi və etik bir yük daşıyır; zülmün qurbanı olanların ədalətə olan ümidini, haqq axtarışını və təqsirsizliyini vurğulayır.
Cümlə içində nümunələr:
- Məzlum xalq öz azadlığı uğrunda mübarizə aparırdı.
- O, məzlumların haqlarını müdafiə edən bir insan idi.
- Tarix məzlumların səsini unutmur.
- Məzlumlar haqq-ədaləti tapmaq ümidi ilə yaşayırlar.