izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Miqyas (ər. مقياس - miqyās) termini kartoqrafiya, çertyojçuluq, memarlıq və digər sahələrdə geniş istifadə olunur və təsvir olunan obyektin həqiqi ölçüləri ilə onun təsvirinin ölçüləri arasındakı nisbəti bildirir. Başqa sözlə, miqyas əsl ölçünün kiçildilmiş və ya böyüdülmüş təsvirdəki nümayəndəliyini göstərir. Məsələn, 1:10000 miqyaslı bir xəritədə 1 santimetr əslində 100 metrə uyğun gəlir.

Miqyasın müxtəlif növləri mövcuddur. Bunlara ədədi miqyas (məsələn, 1:10000, 1:50000), şkalalı miqyas (xəritədəki xüsusi bir xətt segmentinin əsl uzunluğuna uyğun gələn miqyas göstəricisi) və adlı miqyas (məsələn, “1 sm – 10 km”) daxildir. Hər bir növün özünəməxsus üstünlükləri və çatışmazlıqları var. Ədədi miqyas daha dəqiq və universal sayılır, çünki konkret rəqəmlərlə miqyas nisbətini aydın göstərir. Şkalalı miqyas isə vizual olaraq ölçməni asanlaşdırır. Adlı miqyas isə daha sadə, lakin daha az dəqiqdir.

Miqyasın düzgün seçilməsi hər hansı bir texniki təsvirin, xəritənin və ya planın oxunaqlığı və praktikliyini müəyyən edir. Çox böyük miqyaslı təsvirlər çox detallı, ancaq çox geniş olmayacaqdır. Çox kiçik miqyaslı təsvirlər isə geniş ərazini əhatə edəcək, ancaq detallar az olacaqdır. Ona görə də miqyasın seçimi konkret məqsəd və vəzifədən asılıdır.

Miqyas sözü məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, “Hadisənin miqyası böyük idi” cümləsində miqyas hadisənin əhəmiyyətini, genişliyini ifadə edir. Bu isə onun əsas, həqiqi mənasından fərqlidir, lakin məcazi məna əsas mənanın genişlənməsi kimi təsəvvür edilə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz