“Mollanüma” sözü ərəb mənşəli “molla” və fars mənşəli “nüma” sözlərindən təşkil olunmuş bir birləşmədir. “Molla” sözü ərəb dilində “hörmətli, alim, din xadimi” mənalarını verir və ənənəvi olaraq İslam dinində dini təhsil almış, dini elmlərə bələd olan şəxs üçün işlədilir. “Nüma” sözü isə fars dilində “nümunə, örnək, göstərici” mənalarını ifadə edir. Beləliklə, “mollanüma” sözünün leksik mənası “molla nümunəsi, mollaya bənzəyən, molla kimi davranan, molla obrazını təcəssüm etdirən” kimi izah edilə bilər.
Lakin bu söz sadəcə bir leksik tərifdən kənara çıxaraq, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, ironik və ya istehza ilə işlənərkən, həqiqi dini biliyə sahib olmayan, ancaq özünü molla kimi aparan, dini bilgilərə sahib olduğunu iddia edən, lakin əslində savadsız və ya hipokrit bir şəxsi təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Bu halda, sözün mənası “saxtakar molla”, “özünü molla kimi göstərən”, “mollaya bənzəməyə çalışan, lakin onun xüsusiyyətlərindən məhrum olan” kimi ifadə edilə bilər.
Sözün işlənməsinin mənasını daha da dəqiqləşdirmək üçün kontekstə diqqət yetirmək olduqca vacibdir. Məsələn, “O, mollanüma kimi davranırdı, amma əslində dini biliklərdən uzaq idi” cümləsində söz ironik mənada işlənmiş, əslində dini biliyi olmayan, ancaq özünü alim kimi göstərən bir şəxsi təsvir etmişdir. Digər tərəfdən, “Yaşlı kişi öz həyatını mollanüma kimi yaşadı” cümləsində isə söz, dini prinsiplərə sadiq, saleh bir həyat yaşayan bir şəxsi ifadə edə bilər. Yəni, burada söz müsbət mənada işlənmişdir.
Qısacası, “mollanüma” sözünün mənası kontekstdən və nitq vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər. Sadəcə leksik mənası ilə kifayətlənmək düzgün olmaz. Sözün dolğun mənasını anlamaq üçün onun hansı kontekstdə işləndiyini nəzərə almaq vacibdir.