izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mötədil (ərəbcə "متوسط" – mötəvasıṭ sözündəndir ki, "orta", "miyanə" mənalarını verir) sifətdir. Əsas mənası "orta", "miyanə", "mülayim", "nə çox, nə az"dır. Söz bir hadisənin, ölçünün, keyfiyyətin və ya kəmiyyətin orta, həddən artıq deyil, həddən az da olmayan vəziyyətini ifadə edir. Mötədillik, həddən artıq və ya həddən az olan halların arasında balansın, tarazlığın olması deməkdir.

Mötədil sözü müxtəlif sahələrdə işlənir və kontekstdən asılı olaraq mənası dəqiqləşir. Məsələn:

  • Fiziki xüsusiyyətlər: "Əndami ayinə, qəddi mötədil" misalında olduğu kimi, mötədil sözü bədənin qamətini, boyunu, orantılılığını ifadə edir. Burada "nə çox hündür, nə də çox alçaq; orantılı və gözəl qamətli" mənasını verir.
  • İqlim: "Mötədil iqlim" deyərkən, nə çox isti, nə də çox soyuq olan, mülayim bir iqlimdən söhbət gedir.
  • Sürət: "Mötədil sürətlə irəliləyirdi" cümləsində mötədil sözü sürətin nə çox yüksək, nə də çox aşağı olduğunu göstərir.
  • Davranış: "O, mötədil davranışıyla seçilirdi" cümləsində mötədil sözü həddini aşmayan, sakit, tarazlı, mülayim davranışı ifadə edir.
  • Siyasi görüşlər: "O, mötədil siyasi görüşlərə malikdir" ifadəsi siyasi baxışların aşırı radikal və ya həddən artıq konservativ olmaması, orta yolu seçməsini bildirir.

Beləliklə, "mötədil" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında həmişə "orta", "miyanə", "mülayim", "balanslı" kimi anlayışlar durur. Sözün kökü ərəb dilindən gəlməklə yanaşı, Azərbaycan dilində geniş yayılmış və məcazi mənalarda da işlənən bir söz olaraq qalır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz