Mükəmməlləşmə: "Mükəmməlləşmək" fellindən törəmiş isimdir. Əsas mənası bir varlığın, hadisənin və ya prosesin ideal vəziyyətə, ən yüksək səviyyəyə çatması, tamlaşması, nəhayətə yetişməsi deməkdir. Bu proses tədricən baş verə bilər və ya birdən-birə baş verə bilər. Mükəmməlləşmə həm maddi, həm də mənəvi aləmləri əhatə edə bilər. Məsələn, bir texnoloji cihazın mükəmməlləşməsi onun funksionallığının artırılması, effektivliyinin yüksəldilməsi, dizaynının təkmilləşdirilməsi demək ola bilər. İnsan şəxsiyyətinin mükəmməlləşməsi isə onun əxlaqi, intellektual, fiziki və ya ruhi cəhətdən inkişaf etməsi, özünü təkmilləşdirməsi, potensialını tam reallaşdırması mənasını verir.
Etimologiya: Söz "mükəmməl" sifəti və "-ləşmə" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. "Mükəmməl" sözü ərəb mənşəlidir və "tam", "kamil", "qüsursuz" mənalarını verir. "-ləşmə" şəkilçisi isə prosesi, hərəkəti bildirir. Beləliklə, "mükəmməlləşmə" sözü "tamlaşma prosesi", "kamilləşmə prosesi" kimi izah edilə bilər.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Elm və texnikanın sürətli inkişafı cəmiyyətin mükəmməlləşməsinə səbəb olur.
- Onun ədəbi yaradıcılığında daim bir mükəmməlləşmə müşahidə olunur.
- İnsan mükəmməlləşməsi sonsuz bir prosesdir.
- Mühəndislər bu cihazın mükəmməlləşməsi üzərində çalışırlar.
- Təhsil sisteminin mükəmməlləşməsi üçün islahatlar aparılır.
Sinonimlər: İnkişaf, təkmilləşmə, kamilləşmə, təkmilləşdirilmə, təkmilləşmə prosesi, təkmilləşdirme, tamamlanma. Lakin bu sinonimlərin hamısı "mükəmməlləşmə"nin tam mənasını əks etdirmir. Məsələn, "inkişaf" daha geniş bir anlayışdır, "mükəmməlləşmə" isə daha spesifik olaraq ideal vəziyyətə çatmağı ifadə edir.
Antonimlər: Tənəzzül, geriləmə, dəyişməzlik, sürüşmə. Ancaq bu antonimlər də məna baxımından tam əksini təşkil etmir. Çünki mükəmməlləşmə həmişə irəliyə doğru hərəkəti bildirir, lakin tənəzzül, geriləmə kimi anlayışlar da mütləq bir prosesdir.