Müsəmma (ər. مُسَمَّى - adlandırılmış, ad verilmiş) Azərbaycan mətbəxinin ənənəvi və dadlı yeməklərindən biridir. Əslində “müsəmma” sözü ərəb dilindən götürülmüş olub, “adlandırılmış”, “ad verilmiş” mənalarını verir. Yeməyin özünə bu adın verilməsi onun tərkibindəki müxtəlif meyvə qurularının – albuxara, kişmiş, qaysı və s. – bir araya gəlməsindən və beləliklə də, müəyyən bir ad altında birləşdirilməsindən irəli gəlir. Yəni, müsəmma spesifik bir resept deyil, daha çox müəyyən komponentlərin (qoyun və ya toyuq əti, müxtəlif meyvə quruları) bir araya gəlməsi ilə əmələ gələn bir yemək növünün ümumi adıdır. Tərkibindəki ət və meyvə qurularının növü və nisbəti reseptdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Lüğətlərdə "qoyun və ya toyuq ətindən albuxara, kişmiş, qaysı qurusu ilə bişirilən xörək növü" kimi sadə tərif verilmişdir. Lakin bu, müsəmmanın bütün incəliklərini əks etdirmir. Məsələn, bəzi reseptlərdə əncir, ərik qurusu, gavalı və s. meyvə quruları da istifadə oluna bilər. Həmçinin, ət növü, ədviyyatlar və sousun hazırlanması üsulu da müxtəlif ola bilər. Beləliklə, müsəmma müəyyən bir resept deyil, daha çox tərkibində ət və müxtəlif meyvə quruları olan, şirin-turş dadı ilə seçilən bir yemək kateqoriyasıdır.
Müsəmmanın digər milli yeməklərimiz - firni, tərək, dolma, fisincan kimi bir çox ənənəvi yeməklər kimi Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini və müxtəlifliyini göstərən nümunələrindən biridir. Bu yeməklər əsrlər boyu formalaşıb və nəsillər boyu ötürülərək günümüzədək gəlib çatıb. Onların hər biri özünəməxsus dadı və hazırlanma üsulu ilə seçilir və Azərbaycan milli mətbəxinin ayrılmaz tərkib hissəsidir.
Cümlədə nümunələri:
- Bu gün naharda anamin hazırladığı ləziz müsəmma yeyəcəyik.
- Qış aylarında müsəmma kimi isti və dadlı yeməklər daha çox tələbat doğurur.
- Ənənəvi Azərbaycan mətbəxinin ən dadlı yeməklərindən biri də müsəmmadır.