Mütəllə sifəti, köhnə Azərbaycan dilində işlənən bir sözdür və ərəb dilindən (مطلّع - muṭalli’) gəlmişdir. Əslində "qızıl suyuna çəkilmiş, zərli" mənasını verən bu söz, sadəcə qızılı rəngi ifadə etmir. Daha geniş mənada, dəyərli bir şeyə, əşyaya, bəzəyə və ya sərvətə işarə edir. Qızıl suyuna çəkilmiş olması, onun lüks, zənginlik və dəyərlilik simvolu kimi qəbul edildiyini göstərir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, mütəllə kökü olan talla’ "şərqə doğru çıxmaq, doğmaq" mənasını da özündə daşıyır. Bu baxımdan, qızılın parıltısı ilə əlaqələndirilərək "parıldayan", "parlaq", "nurlu" kimi mənalar da mütəllə sözünə yan məna olaraq əlavə edilə bilər. Beləliklə, mütəllə, sadəcə qızıl rəngini deyil, həm də bu rəngin yaratdığı gözəllik, dəyərlilik və nur hissini ifadə edir.
Cümlə içərisində işlənməsinə nümunələr:
- "Sarayın mütəllə taxtında əyləşmiş padşah..." (Burada mütəllə, taxtın qızıl suyuna çəkilmiş olmasını və dolayısı ilə də padşahın zənginliyini, vəzifəsinin şərəfini bildirir.)
- "Mütəllə tacı başında, əlində mütəllə qılıncı ilə qalib gəldi." (Burada mütəllə, tacı və qılıncın dəyərli metal və ya qızıl suyuna çəkilmiş olmasını, qələbənin şərəfini və əzəmətini vurğulayır.)
- "O, mütəllə paltarlar geyinər, mütəllə əşyalarla əhatə olunardı." (Bu cümlədə mütəllə, geyimin və əşyaların qiymətli, zəngin və gözəl olmasını təsvir edir.)
Nəticə olaraq, mütəllə sözü sadəcə "qızıl suyuna çəkilmiş" mənası ilə məhdudlaşmayan, dəyərlilik, zənginlik, gözəllik və nur ifadələrini özündə birləşdirən, köhnə Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir nümunəsidir.