izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Neyron (yun. νεῦρον - neuron - sinir) sinir sisteminin əsas struktur və funksional vahididir. Bu, mürəkkəb bir hüceyrədir ki, informasiyanı elektrik və kimyəvi siqnallar vasitəsilə qəbul edir, emal edir və ötürür. Neyronlar sinir impulslarının ötürülməsi üçün ixtisaslaşmışdırlar və beynin, onurğanın və periferik sinir sisteminin əsas tərkib hissəsini təşkil edirlər.

Neyronun əsas üç hissəsi var: dendritlər, soma (hüceyrə bədəni) və akson. Dendritlər, digər neyronlardan və ya sensor reseptorlardan gələn siqnalları qəbul edən çoxlu qısa və budaqlı çıxıntılardır. Soma, neyronun metabolik proseslərinin baş verdiyi əsas hissəsidir və hüceyrə nüvəsini ehtiva edir. Akson isə uzun, nazik bir çıxıntıdır ki, soma-dan çıxaraq sinir impulslarını digər neyronlara, əzələlərə və ya bezlərə ötürür. Aksonun son hissəsi, sinapslarda digər neyronlarla əlaqə qurur.

Neyronlar arasında əlaqə sinapslar vasitəsilə həyata keçirilir. Sinaps, bir neyronun aksonu ilə digər neyronun dendriti arasındakı boşluqdur. İmpulslar bu boşluqdan kimyəvi maddələr - neyrotransmitterlər vasitəsilə ötürülür. Neyrotransmitterlərin növü və miqdarı sinir impulsunun ötürülməsini tənzimləyir və sinir sisteminin müxtəlif funksiyalarını təmin edir.

Neyronların müxtəlif növləri mövcuddur ki, bunlar formaları, ölçüləri və funksiyaları ilə fərqlənirlər. Məsələn, sensor neyronlar sensor reseptorlardan məlumatı mərkəzi sinir sisteminə ötürür, motor neyronlar isə mərkəzi sinir sistemindən əzələlərə və bezlərə əmrlər ötürür. İnterneyronlar isə mərkəzi sinir sisteminin daxilində informasiyanın emalında iştirak edir.

Neyronlar və onların arasında əlaqələr beyinin və sinir sisteminin mürəkkəb fəaliyyətini təmin edən əsas mexanizmlərdir. Onların öyrənmə, yaddaş, hərəkət və digər bilişsel funksiyalarda rolu çox böyükdür. Neyronların düzgün işləməməsi müxtəlif nevroloji xəstəliklərə səbəb ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz