izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nərildəmək (f.): Bu feilin əsas mənası “nərilti səsi ilə səs çıxarmaq”dır. Lüğətlərdə sadəcə “bağırmaq, qışqırmaq, nərə vurmaq” kimi təriflərlə kifayətlənsə də, nərildəmək həmin fellərdən səs keyfiyyəti və kontekstinə görə fərqlənir. Nərildəmək, ağrılı, qəzəbli, ya da qorxulu bir vəziyyətin ifadəsi olaraq, boğulmuş, dərin, bəzən kəskin və titrəyən bir səsi ifadə edir. Sadəcə yüksək səslə danışmaq deyil, dərinlərdən gələn, duyğuların ifadəsi olan bir səsdir. “Bağırmaq” və “qışqırmaq” daha çox hərəkətə, "nərə vurmaq" isə qısa, qüvvətli bir səsə işarə edərkən, “nərildəmək” daha çox səsin keyfiyyətinə diqqət çəkir.

Misal olaraq, “Pələng iki-üç addım məndən aralı bir qaratikan kolu yanında yıxılıb nərildəyirdi” cümləsində pələngin ağrıdan, yaralanmadan, ya da gücsüzlükdən nərildədiyi təsəvvür edilir. Sadəcə “qışqırdı”, “bağırmağı” deyilsə, oxucuya pələngin vəziyyəti haqqında daha dərin məlumat verir. Nərildəmək, həmçinin canlıların deyil, məsələn, küləyin, dəniz dalğalarının, ya da maşınların səsini təsvir etmək üçün də istifadə oluna bilər. Ancaq bu halda, səsin dərinliyi və gücü özünü əks etdirməlidir.

Etimalogiyasına gəldikdə, “nəril” kökü ilə əlaqəlidir və bu kökün dərin, boğulmuş səsləri ifadə etdiyi düşünülür. Türkcənin qohum dillərində də oxşar mənalı sözlər mövcuddur. Nərildəmək feli, əsasən poetik və bədii ədəbiyyatda, canlıların duyğularını daha təsirli şəkildə ifadə etmək üçün istifadə olunur. Gündəlik dil istifadəsində daha az rast gəlinir, ancaq səsin keyfiyyətinə xüsusi vurğu etmək istədikdə münasib bir seçim ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz