Noxudu sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "yaşılaçalan, sarımtıl-boz rəng" mənasında izah olunur. Lakin bu, sözün tam mənasını əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, "noxudu" rənginin müəyyən bir tonunu, doyğunluğunu və parlaqlığını nəzərə almaq lazımdır. Bu rəng, yaşıl və boz rənglərin qarışığından əmələ gələn, solğun, tozlu, tozumlu bir tonu ifadə edir. "Yaşılaçalan" ifadəsi rəngin yaşıl tonuna meyl etdiyini, "sarımtıl-boz" isə boz tonunun üstünlüyünü göstərir. Lakin, ən dəqiq təsvir, solğun, tozlu, təravətsiz yaşılımtıl-boz rəng olardı.
Sözün mənşəyi barədə dəqiq məlumat yoxdur, lakin ehtimal ki, noxud bitkisinin qurumuş, solğunlaşmış qabığının rəngindən yaranmış bir ifadədir. Noxud qabığının bu xüsusi rəngi, sözün mənasını daha aydınlaşdırır.
Misal olaraq, "noxudu şal" ifadəsi, solğun, tozlu, yaşılımtıl-boz rəngdə olan bir şalı təsvir edir. Bu rəngin isti və ya soyuq olması, parlaq və ya mat olması kimi əlavə xüsusiyyətləri də nəzərə alınmalıdır. Məsələn, "noxudu rəngli şal, günəş işığında biraz daha açıq görünür" kimi bir cümlədə, noxudu rənginin işıqla necə dəyişdiyini göstərə bilərik.
“Noxudu gülüş” ifadəsi isə rənglə əlaqədar deyil, əsasən, səs təsvirinə əsaslanan bir metaforadır. Bu ifadədə, noxudu rənginin solğunluğu, tozumluluğu və təravətsizliyi ilə gülüşün zəif, xırıltılı, arası kəsilməyən xarakteri arasında bənzərlik qurulur. Salmanın gülüşünün "daşın altında qurut əzilməsi" kimi təsviri də bu təsvirə uyğundur, çünki həm qurutun əzilməsi, həm də noxudu gülüşü zəif, az səs çıxaran, anlaşıqlı olmayan bir hadisəni ifadə edir.
Yekun olaraq, "noxudu" sözünün mənası yalnız rənglə məhdudlaşmır, həmçinin səs təsvirində də istifadə oluna bilər. Bu sözün dəqiq mənası, kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsas mənası həmişə solğun, tozlu, təravətsiz yaşılımtıl-boz rəng və ya bu rəngə oxşar zəif, xırıltılı səs təsvirini əks etdirir.