izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Növbənöv (növ-bə-növ) – sifət. Azərbaycan dilinin zəngin leksik tərkibində yer alan bu söz, əşya və ya hadisələrin müxtəlifliyi, çoxsaylılığı və rəngarəngliyini ifadə edir. Etimoloji baxımdan "növ" sözünün təkrarından əmələ gəlmişdir və "bir-birindən fərqlənən növlər" mənasını verir. Yəni, sadəcə "müxtəlif" deməkdən daha çox, hər bir növün özünəməxsus xüsusiyyətlərinə malik olduğunu vurğulayır. "Cürbəcür" və "hər cür" sözləri ilə sinonimdir, lakin məna çalarında incə fərqlər mövcuddur. "Cürbəcür" daha çox keyfiyyət fərqliliyini, "hər cür" isə miqdar çoxluğunu önə çəkir. Növbənöv isə həm keyfiyyət, həm də miqdar çoxluğunu eyni zamanda ifadə edərək, əşyaların və hadisələrin müxtəlifliyinə və zənginliyinə daha geniş bir mənzərə yaradır.

Misal olaraq, "Süfrədə növbənöv yeməklər var" cümləsində "növbənöv" sözü süfrədəki yeməklərin həm miqdarca çoxluğunu (müxtəlif növ yeməklər), həm də hər bir yeməyin özünəməxsus dad və tərkibə malik olduğunu (fərqli növlər) ifadə edir. "Onun növbənöv paltarları var" cümləsində isə şəxsin rəng, material, üslub və digər xüsusiyyətlərə görə fərqlənən çox sayda paltarının olduğunu vurğulayır. "Hacının sərvəti haqqında növbənöv hekayələr söylənərdi" cümləsində isə hekayələrin müxtəlif mənbələrə, fərqli məzmuna və təfərrüatlara malik olduğunu bildirir. Beləliklə, "növbənöv" sözü, əşya və ya hadisələrin sadəcə müxtəlifliyini deyil, bu müxtəlifliyin həm sayca, həm də keyfiyyət baxımından zənginliyini əks etdirir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "növbənöv" sözü əsasən danışıq dilində daha çox işlənir və yazılı dildə daha az rast gəlinir. Lakin, yazılı dilin də müəyyən kontekstlərdə istifadəsinə maneə yoxdur. Mənasının zənginliyi və ifadə qüvvəsi sayəsində bu söz, Azərbaycan dilinin ifadə vasitələrinin müxtəlifliyini nümayiş etdirən əhəmiyyətli bir leksik vahiddir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz