izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nüvə (ər. نَوَاة‎ - nəvvaː "toxum, əsas, başlanğıc" sözündən) – əsasən iki əsas məna daşıyır:

1. Mərkəzi, Daxili Hissə: Bir cismin, obyektin, quruluşun ən əhəmiyyətli, ən daxili və əsas hissəsini bildirir. Bu mənada nüvə, həmin cismin ətrafındakı digər hissələrdən fərqlənərək onun əsas xüsusiyyətlərini, funksiyalarını müəyyən edən hissəsidir. Məsələn, "Atom nüvəsi" ifadəsində nüvə, atomu təşkil edən proton və neytronlardan ibarət olan, müsbət yüklü və atom kütləsinin böyük hissəsini təşkil edən mərkəzi hissəni ifadə edir. Başqa bir misal olaraq, "Yerin nüvəsi" ifadəsi yer kürəsinin daxili, ən sıx və yüksək temperaturlu qatını bildirir. Bu mənada "mərkəz", "ürək", "özək" sözləri sinonim kimi istifadə oluna bilər, lakin nüvə daha çox elmi, texniki kontekstdə işlənir.

2. Başlanğıc, Əsas, Toxum: Bu mənada nüvə, bir şeyin əsasını, başlanğıc nöqtəsini, inkişafının əsasını təşkil edən elementi bildirir. Məsələn, "fikrin nüvəsi", "hadidənin nüvəsi" ifadələrində nüvə, fikrin əsas ideyasını, hadisənin əsas səbəbini və ya başlanğıcını ifadə edir. Bu mənada "toxum", "əsas", "kök" sözləri sinonim kimi istifadə oluna bilər. Bu məna daha çox məcazi mənada işlədilir.

Nüvə sözünün istifadəsində kontekst çox vacibdir, çünki hər iki məna fərqli sahələrdə və fərqli kontekstlərə malikdir. Elmi və texniki mətnlərdə birinci məna, yəni mərkəzi, daxili hissə daha çox üstünlük təşkil edir, ədəbi mətnlərdə isə ikinci məna – başlanğıc, əsas mənası daha çox rast gəlinir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz