Odluq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada istilik mənbəyinin, xüsusilə də qızdırıcı cihazların içərisində yanma prosesinin baş verdiyi və istilik yaranan hissəsini ifadə edir. Əsasən samovar, soba, çuqun və ya digər oxşar cihazların içərisindəki yanma kamerasını, odun qovuşduğu və közərdildiyi hissəni bildirir.
Lüğətlərdəki "samovar, soba və s.-də od yanan hissə" tərifi odluğun əsas funksiyasını, yəni yanma prosesinin yer aldığı məkanı göstərsə də, daha geniş bir kontekstdə izah etmək lazımdır. Odluq sadəcə bir yer deyil, cihazın istilik əmələ gətirən, əsas işləyən hissəsidir. Məsələn, soba odluğunun ölçüsü və forması sobanın ümumi səmərəliyinə, yanacaq sərfiyyatına, hətta istilik yayılma xüsusiyyətlərinə təsir göstərir. Samovar odluğu isə suyun qaynama prosesini təmin edən, enerji transferinin həlledici hissəsidir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "od" və "-luq" şəkilçilərindən əmələ gəldiyini görürük. "-luq" şəkilçisi məkan, yer, vasitə mənası verir. Beləliklə, "odluq" sözü "odun olduğu yer" mənasını ifadə edir. Ancaq bu sadə tərif odluğun texniki funksiyasını və cihazın ümumi iş prinsipinə təsirini tam əks etdirmir.
Cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- Qoca qadın sobanın odluğuna yeni quru odun əlavə etdi.
- Samovarın odluğu tam közərmişdi, su qaynamağa başlamışdı.
- Təmirçilər köhnə sobanın odluğunu yenisi ilə əvəz etdilər.
- Lampanın odluğu qızardı, şüşəni ərimədən əvvəl söndürdüm.
Gördüyümüz kimi, "odluq" sözü müxtəlif qızdırıcı cihazlarda istifadə olunan və yanma prosesinin baş verdiyi məkanı ifadə edən ümumi bir termindir. Onun mənası yalnız fiziki yer deyil, həm də cihazın istilik əmələ gətirən əsas işləyən hissəsini əhatə edir.