Oduncaq (is. ağacın, yaxud kolun qabıq altında olan ən sıx, bərk hissəsi) termini botanika və materialşünaslıq sahələrində ağacın anatomik quruluşunu təsvir etmək üçün istifadə olunur. Lüğətlərdə verilən sadə tərif, oduncağın əsas xüsusiyyətlərini əks etdirməklə yanaşı, onun mürəkkəb quruluşunu tam əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş izah üçün oduncağın hüceyrəvi quruluşuna, kimyəvi tərkibinə və funksiyasına toxunmaq lazımdır.
Oduncaq, əsasən, kserem adlanan uzunsov, nazik divarlı hüceyrələrdən təşkil olunmuşdur. Bu hüceyrələr ağaca mexaniki möhkəmlik və suyun köklərdən yarpaqlara daşınması üçün boru sistemi təmin edir. Oduncağın bərkliyini və sıxlığını təmin edən əsas amil isə bu kseremlərin divarlarının liqnin adlanan kompleks üzvi birləşmə ilə örtülməsidir. Liqnin, oduncağa möhkəmlik, suya davamlılıq və çürüməyə qarşı müqavimət qazandırır. Oduncaq, ayrıca, parenxima hüceyrələrini də özündə ehtiva edir ki, bu hüceyrələr qida maddələrinin saxlanması və daşınmasında iştirak edir.
Oduncağın quruluşu ağac növündən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, palıd ağacının oduncağı daha sıx və möhkəm, şam ağacının oduncağı isə daha yumşaq və az sıxdır. Bu fərqlər, oduncağın istifadə sahələrini müəyyənləşdirir. Sıx və möhkəm oduncaqlar mebel istehsalında, inşaatda və digər tələbkar sahələrdə istifadə olunur, yumşaq oduncaqlar isə kağız istehsalı və digər daha az tələbkar sahələrdə tətbiq olunur.
Oduncaq sözü müxtəlif cümlələrdə fərqli kontekstlərdə istifadə edilə bilər: "Masa oduncaqdan hazırlanmışdır." (burada oduncaq, mebelin materialını ifadə edir), "Ağacın oduncağı çox möhkəmdir." (burada oduncaq, ağacın bir hissəsini təsvir edir), "Oduncaq əvvəllər evlərin tikintisində geniş istifadə olunurdu." (burada oduncaq, tikinti materialı kimi istifadə edilən ağac məhsulunu ifadə edir). Beləliklə, oduncaq sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq bir qədər dəyişə bilər, lakin əsas mənası ağacın qabıq altında yerləşən ən sıx və bərk hissəsi olmaqdadır.