Oxlov (is.): Xəmir yaymaq üçün istifadə edilən, ortası qalın, ucları isə tədricən nazikləşən silindrik formalı taxta alət. Adətən, bir parça ağacdan yonularaq hazırlanır və uzunsov, əyri-üyrü deyil, nisbətən düz bir formaya malikdir. Oxlovun orta hissəsinin qalın olması xəmiri daha effektiv şəkildə yaymağa, uclarının nazik olması isə xəmirin kənarlarına daha yaxşı çatmağa və nazik yayılmasına imkan verir. Oxlovun ölçüləri və forması hazırlanacaq xəmir növündən və miqdarından asılı olaraq dəyişə bilər. Mühüm bir mətbəx əşyası olan oxlov, əl ilə xəmir yoğurma və yayma prosesini asanlaşdırır. Tarixən, müxtəlif mədəniyyətlərdə oxlova bənzər alətlər xəmir hazırlamaq üçün istifadə olunmuşdur.
Etimologiya: Sözün etimologiyası tam aydın deyil, lakin türk dilləri ailəsinə məxsus köklərdən törəmə ehtimalı yüksəkdir. "Ox" və "lov" kimi iki hissəyə ayrılması ilə bağlı təkliflər mövcuddur. "Ox" hissəsi "uzun, nazik, düz" mənasını ehtiva edə bilər, "lov" isə "alət, vasitə" mənasını ifadə edə bilər. Lakin bu, tədqiqat tələb edən bir mövzudur.
İstifadə nümunələri:
- Nənəm köhnə oxlovu çıxardı və ustalıqla xəmiri yaymağa başladı. (Bu cümlədə oxlovun köhnə, lakin effektiv bir alət olduğunu vurğulayır.)
- Xəmiri incə yaymaq üçün uzun və nazik bir oxlov lazımdır. (Bu cümlədə oxlovun ölçüsünün və formasının xəmirin yayılması ilə birbaşa əlaqəsini göstərir.)
- Oxlovla xəmir yaymaq, əl ilə yaymaqdan daha rahatdır. (Bu cümlədə oxlovun rahatlığını və istifadəsinin asanlığını vurğulayır.)
- Oxlovun köməyi ilə lavaş bişirmək üçün nazik xəmir yaydı. (Bu cümlə oxlovun konkret bir yemək hazırlamaqda istifadəsini göstərir.)
Sinonimlər: Oxlova alternativ olaraq bəzi regionlarda "xəmir açan" ifadəsi də işlədilir, lakin "oxlov" daha spesifik və geniş yayılmış bir termindir.