Oxşarlıq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada bənzərlik, uyğunluq və ya bənzəyişi ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "bənzərlik" kimi qısa şəkildə izah olunsa da, daha dəqiq və geniş bir tərif vermək mümkündür. Oxşarlıq, iki və ya daha çox obyekt, hadisə, fikir və ya anlayış arasında müşahidə edilən, bir-birinə bənzəmə dərəcəsini göstərən bir xüsusiyyətdir. Bu bənzəmə, həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət cəhətdən ola bilər.
Etimalogiyası: Oxşarlıq sözü "oxşamaq" felindən törəmişdir. "Oxşamaq" isə öz növbəsində kökü qədim türk dillərində olan və "bənzəmək" mənasını verən bir kökdən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, oxşarlıq sözü, əsasında bənzəmə, uyğunluq fikrini ehtiva edir.
Sinonimləri: Oxşarlıq sözünün sinonimləri arasında bənzərlik, uyğunluq, bənzəyiş, müqayisəlilik, oxşama, paralellik kimi sözlər yer alır. Lakin hər bir sinonim, oxşarlıqdan fərqli kontekstlərdə istifadə olunur və hər birinin özünəməxsus nüansları var. Məsələn, "paralellik" daha çox iki hadisənin eyni vaxtda baş verməsi və ya eyni istiqamətdə inkişaf etməsi mənasında işlədilir.
Cümlədə işlənməsi: Oxşarlıq sözü müxtəlif cümlə tiplərində işlənə bilər:
- "Onların rəsm əsərləri arasında heç bir oxşarlıq yox idi." (Keyfiyyət oxşarlığının olmaması)
- "İki ölkə arasında iqtisadi oxşarlıqlar müşahidə olunur." (Kəmiyyət və keyfiyyət oxşarlığı)
- "Bu iki nəzəriyyə arasında heç bir oxşarlıq tapmaq mümkün deyil." (Anlayışlar arasındakı oxşarlığın olmaması)
- "Onların davranışları arasında qəribə bir oxşarlıq vardı." (Diqqət çəkən bənzərlik)
Beləliklə, oxşarlıq sözü, iki və ya daha çox şey arasındakı bənzərliyin hər hansı bir cəhətini ifadə edən geniş mənalı bir termindir. Kontekstdən asılı olaraq, keyfiyyət, kəmiyyət, forma, funksiya və ya digər xüsusiyyətlərə əsaslanan bənzəməni bildirə bilər.