Ormanlı sifəti, əsasən Azərbaycan dilində meşəli yerləri, meşə ilə zəngin əraziləri təsvir etmək üçün işlədilir. Lüğətlərdəki "meşəli, çox ağaclı" tərifi onun əsas mənasını əks etdirir, lakin "ormanlı" sözünün daha geniş kontekstlərə malik olduğunu və sadəcə "çox ağaclı" olmaqdan daha çox məna kəsb etdiyini vurğulamaq lazımdır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "orman" kökünə "-lı" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəldiyini görərik. "-lı" şəkilçisi "malik olma", "ilə zəngin olma" mənası verir. Beləliklə, "ormanlı" sözü sadəcə ağacların sıxlığını deyil, həm də həmin ərazinin orman xüsusiyyətlərini, ormanın flora və faunasını, ərazinin ümumi görünüşünü və hətta ruhi təsirini ifadə edə bilər. Məsələn, "ormanlıq ərazi" deyərkən yalnız ağacların sıxlığını deyil, həmçinin ərazinin qaranlıq, səssiz, gizli və ya təhlükəli bir atmosferə malik olmasını da nəzərdə tuta bilərik.
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- Bizim kənd ormanlı bir dağın ətəyində yerləşir. (Bu cümlədə "ormanlı" kəndin coğrafi mövqeyini, dağın meşəli olmasını ifadə edir.)
- Ormanlı havada sərinlik hiss olunurdu. (Burada "ormanlı" hava şəraitini, ormanın yarpaqlarından gələn sərinliyi təsvir edir.)
- Ormanlı yol, uzun və çətin idi. (Bu cümlədə "ormanlı" yolun təbiətini, ağaclarla əhatə olunmuş olmasını və buna görə də keçilməsinin çətin olduğunu bildirir.)
- O, ormanlı gözləri ilə ətrafı diqqətlə seyr edirdi. (Burada "ormanlı" metaforik olaraq işlənir və insanın gözlərinin dərin, qaranlıq və sirli olmasını ifadə edir.)
Yekun olaraq, "ormanlı" sözü sadəcə "meşəli" mənasından daha çox şeyi əhatə edir. O, həm coğrafi, həm də metaforik kontekstlərə malik olan zəngin mənalı bir sifətdir.