Ortabab sifəti, əsas mənası olaraq "orta yaşda olan", "nə cavan, nə də qoca" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izah bu sözün bütün imkanlarını əhatə etmir. Daha dəqiq desək, "ortabab" sözü yaşa əlavə olaraq, keyfiyyət, miqdar və ya həcm baxımından da "orta səviyyəli", "adi", "fərqlənməyən" kimi mənaları da özündə ehtiva edir. Bu mənada, hər hansı bir keyfiyyətin yüksək və ya aşağı həddə çatmadığını, orta səviyyədə olduğunu göstərir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "orta" və "bab" (ata, kişi) komponentlərindən təşkil olunduğunu görürük. Ancaq "bab" komponentinin burada birbaşa "ata" mənasında deyil, daha geniş "nəsil", "dövr" kimi mənalarını da nəzərə almaq vacibdir. Beləliklə, "ortabab" sözü, yaş baxımından "orta nəslin" və ya "orta bir dövrün" insanını ifadə edir. Bu izah, sözün yalnız yaşla bağlı mənasını deyil, eyni zamanda müəyyən bir keyfiyyətin orta səviyyədə olmasını da əhatə edir.
Cəlil Məmmədquluzadənin misalında olduğu kimi, "ortabab" sözü həm fiziki görünüşü ("qara və arıq övrət"), həm də sosial statusu ("şərəf ortabab") təsvir etmək üçün işlədilə bilər. Bu, sözün kontekstə görə müxtəlif mənalarda işlənə biləcəyini göstərir. Misal üçün:
- "Onun bacarığı ortabab idi." (bacarığın orta səviyyədə olması)
- "Ev ortabab bir ev idi." (evin orta səviyyəli olması, nə çox yaxşı, nə də çox pis olması)
- "Ortabab bir adam idi, xüsusi bir xüsusiyyəti yox idi." (insanın adi, fərqlənməyən olması)
Beləliklə, "ortabab" sözünün mənasını yalnız "orta yaşlı" kimi təsvir etmək kifayət deyil. Bu söz, müxtəlif kontekstlərdə "orta səviyyəli", "adi", "fərqlənməyən" mənalarında da geniş istifadə olunur və onun mənasını dəqiq başa düşmək üçün cümlənin kontekstini nəzərə almaq lazımdır.