izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ovunma (Ovunmaq felindən törəmə isim) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən, hər hansı bir acı və ya kədərli hadisənin, itkinin təsirini azaltmaq, yüngülləşdirmək üçün edilən hərəkət, söhbət və ya əməliyyatı bildirir. Bu mənada ovunma, insanı narahat edən bir durumdan qurtulma, ruhi rahatlıq tapma cəhdi kimi başa düşülür. Məsələn, “Dostunun itkisindən ovunma tapmaq üçün uzun müddət səyahətə çıxdı.” cümləsində ovunma, kədərin azaldılması üçün edilən bir səfəri ifadə edir.

Ovunmanın ikinci mənası, hər hansı bir məsələdə özünü təsəlli etmə, özünü aldatma, yalançı bir rahatlıq tapma kimi də başa düşülə bilər. Bu mənada ovunma, həqiqəti qəbul etməkdən yayınma, reallığı qəbul etməmək kimi qəbul edilə bilər. Məsələn, “O, özünü aldadaraq, hər şeyin yaxşı olacağı ilə ovunurdu.” cümləsində ovunma, reallıqdan qaçış, özünü aldatma mənasında işlənir. Bu mənada, ovunma həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərdə işlənə bilər: müsbət mənada, çətin vəziyyətdə ümidin qorunması, mənfi mənada isə reallığı inkar etmək, özünü aldatmaq kimi.

Etimoloji baxımdan, “ovunma” sözünün kökü “ovunmaq” felindən gəlir. “Ovunmaq” sözü isə köhnə türk dillərindəki “ovun-” kökündən törəyir. Bu kök, “rahatlamaq”, “təsəlli tapmaq”, “ürəyi sakitləşdirmək” kimi mənaları ifadə edir. Beləliklə, “ovunma” sözü, öz kökünün mənasını əks etdirərək, ruhi rahatlıq, təsəlli, və ya özünü aldatma kimi çalarları özündə birləşdirir. Sözün işlənmə kontekstindən asılı olaraq, mənası dəqiqləşir.

Qeyd etmək lazımdır ki, “ovunma” sözü ədəbi dildə daha çox işlənən bir sözdür və gündəlik danışıq dilində onun yerinə daha sadə sinonimlər – məsələn, “təsəlli”, “rahatlıq”, “aldanma” kimi sözlər işlədilir. Ancaq ədəbi əsərlərdə, xüsusən də psixoloji təsvirlərdə “ovunma” sözünün daha dəqiq və ifadəli olduğu müşahidə olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz