izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Öhdəlik (ərəb. اُھدَّة‎ - öhdə + -lik) sözü Azərbaycan dilində mürəkkəb bir mənaya malik olub, bir tərəfin digər tərəf qarşısında müəyyən bir işi görmək, vəzifəni yerinə yetirmək və ya müəyyən bir vəziyyəti qorumaq barədə qəbul etdiyi və hüquqi və ya əxlaqi cəhətdən məsuliyyət daşıdığı vəzifəni ifadə edir. Bu vəzifənin yerinə yetirilməsi birbaşa və ya dolayı yolla müəyyən bir nəticənin əldə olunmasını, müəyyən bir vəziyyətin yaranmasını və ya qorunmasını təmin etməyə yönəlib.

Öhdəliyin mənası kontekstdən asılı olaraq fərqlənə bilər. Hüquqi kontekstdə öhdəlik, müqavilə, qanun və ya digər hüquqi aktlarla müəyyən edilən və hüquqi nəticələrlə müşayiət olunan bir vəzifəni bildirir. Məsələn, bir müqavilədə tərəflər müəyyən öhdəliklər qəbul edir və bu öhdəlikləri yerinə yetirməmələri hüquqi məsuliyyətə səbəb ola bilər. "Müqavilə öhdəlikləri yerinə yetirilməlidir" cümləsində olduğu kimi.

Əxlaqi kontekstdə isə öhdəlik, əxlaqi normalar və dəyərlər əsasında qəbul edilən və insanın vicdanı tərəfindən idarə olunan bir vəzifəni ifadə edir. Məsələn, valideyn övladına qarşı qayğı göstərmək öhdəliyini hiss edir. "O, dostluq öhdəliyini şərəflə yerinə yetirdi" cümləsində olduğu kimi.

Öhdəlik, həmçinin, bir insanın öz üzərinə götürdüyü vəzifəni, məsuliyyəti bildirir. "Üzərinə ağır bir öhdəlik götürdü" cümləsində olduğu kimi, bu halda insana verilən bir vəzifə deyil, özü tərəfindən qəbul edilmiş vəzifə nəzərdə tutulur. Sözün bu mənası "öhdəçilik" sinonimi kimi də işlənə bilər.

Qısaca desək, "öhdəlik" sözü hüquqi və əxlaqi vəzifələri, məsuliyyəti, öz üzərinə götürülmüş vəzifələri ifadə edən çoxmənalı bir termindir və mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz