Öskürək (is.) – Nəfəs yollarının xəstəlikləri və ya qıcıqlanmaları nəticəsində reflektor olaraq yaranan, güclü hava axınının ağ ciyərlərdən kəskin surətdə xaric olunması ilə müşayiət olunan, xırıltılı və ya xışıltılı səs. Öskürək, əsasən, tənəffüs sisteminin müdafiə mexanizminin bir hissəsi olaraq, tənəffüs yollarına düşmüş xarici cisimləri, selikli ifrazatları və ya digər qıcıqlandırıcıları xaric etmək üçün baş verir. Bu, əksər hallarda refleks hərəkətidir, yəni beyin tərəfindən qeyri-ixtiyari olaraq idarə edilir.
Öskürəyin səs xarakteri müxtəlif amillərdən, o cümlədən xəstəliyin növündən, onun ağırılıq dərəcəsindən və hətta fərdin anatomik xüsusiyyətlərindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bəzi hallarda öskürək quru (produktiv olmayan), yəni balqam ifrazatı olmadan müşahidə olunur, digər hallarda isə nəm (produktiv), yəni balqam ifrazatı ilə müşayiət olunur. Balqamın rəngi, qatıılığı və miqdarı diaqnostik əhəmiyyət kəsb edir. Öskürəyin müddəti də diaqnostik əlamətdir: kəskin öskürək bir neçə gün davam edərkən, xroniki öskürək həftələrlə, hətta aylarla davam edə bilər.
Öskürək müxtəlif səbəblərdən, məsələn, soyuqdəymə, qrip, bronxit, pnevmoniya, astma, allergiya, tənəffüs yollarının infeksiyaları, tütün tüstüsü, toz və digər qıcıqlandırıcı maddələr kimi amillərdən yaranır. Öskürəyin müalicəsi səbəbindən asılıdır. Bəzi hallarda öskürəyin öz-özünə keçməsi mümkündür, lakin davamlı və ya ağır öskürək halında həkimə müraciət etmək vacibdir. Çünki öskürək, özü bir xəstəlik deyil, bir simptomdur və onun altında daha ciddi bir xəstəlik gizlənə bilər.
Misallar:
"Güclü öskürək onu gecə yatmağa qoymurdu." (Burada öskürək xəstəliyin əlaməti kimi göstərilir)
"Tozdan öskürməyə başladı." (Burada öskürək qıcıqlandırıcı maddəyə reaksiya kimi göstərilir)
"Öskürtü əczaçılıqda müxtəlif şəkildə müalicə olunur." (Burada "öskürtü" sözü "öskürək" sözünün sinonimi kimi işlənir)