izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ötmüş (f. sif.) - Bu söz kökü etibarilə "öt" felindən törəmişdir və zaman mənasını ifadə edən bir sifətdir. "Öt" felinin əsas mənası "keçmək", "kənara getmək", "aradan çıxmaq"dır. Beləliklə, "ötmüş" sözü əsasən keçmiş zamanı, bir hadisənin, vaxtın və ya yaşın artıq geridə qaldığını bildirir.

1. Ötüb-keçmiş, keçib-getmiş: Bu mənada "ötmüş" sözü müəyyən bir vaxt dövrünün, hadisənin və ya mərhələnin artıq başa çatdığını, keçmişdə qaldığını ifadə edir. Məsələn, "Ötmüş günlər" ifadəsi keçmişdəki günləri, "ötmüş hadisələr" isə keçmişdə baş vermiş hadisələri bildirir. Bu mənada sinonim kimi "keçmiş", "əvvəlki", "köhnə" sözlərini istifadə etmək olar, lakin bəzi kontekstlərdə "ötmüş" daha uyğun və ifadəli olur.

2. Aşmış, keçmiş, addamış: Bu mənada "ötmüş" sözü müəyyən bir həddi, sərhəddi keçməyi, aşmağı bildirir. Əsasən yaş həddi ilə bağlı istifadə olunur. Məsələn, "qırxı ötmüş bir kişi" ifadəsi qırx yaşından yuxarı olan bir kişi deməkdir. Bu istifadədə "ötmüş" sözü daha çox "aşmış" və ya "keçmiş" sözləri ilə sinonimdir. "Əlli yaşını ötmüş qadın", "Yetmişini ötmüş bir qoca" kimi nümunələrdə də eyni məna müşahidə olunur. Ancaq "ötmüş" sözü "aşmış" və ya "keçmiş" sözlərindən daha poetik və ya ədəbi üslubda istifadə oluna bilər.

Qeyd edək ki, "ötmüş" sözü əsasən sifət kimi işlənsə də, bəzi hallarda müstəqil olaraq da işlənə bilir. Məsələn, “Ötmüşə nəzər salsaq...” kimi cümlələrdə “ötmüş” sözü keçmiş zamanı bildirən bir isim kimi işlənir. Bu halda isə sinonim kimi “keçmiş” sözü istifadə oluna bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz