izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Öyrəncəli sifəti, əsasən şifahi nitqdə geniş istifadə olunan bir sözdür. Lüğətlərdəki "adət etmiş, vərdiş eləmiş, alışmış" tərifləri onun əsas mənasını əks etdirir, lakin tam mənzərəni vermək üçün daha geniş izah tələb olunur. Öyrəncəli, sadəcə bir hərəkətin təkrarlanması və ona alışma deyil, daha çox bir davranış modelinin, bir həyat tərzinin, və ya bir mühitin təsirindən formalaşan davamlı bir vərdiş halını ifadə edir. Bu vərdiş həm müsbət, həm də mənfi ola bilər.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "öyrən-" kökündən və "-cəli" şəkilçisindən əmələ gəldiyini görərik. "-cəli" şəkilçisi bir keyfiyyəti, vəziyyəti ifadə edir. Beləliklə, "öyrəncəli" "öyrənmişlik" vəziyyətini, bir şeyə öyrəşmək nəticəsində əmələ gələn davamlı bir halını bildirir.

Misal olaraq verilən "Mən torpağı bölünməyə öyrəncəliyəm; Heç qazanan görməmişəm bölənləri də…" cümləsində "öyrəncəli" sözü, söz sahibinin torpağın bölünməsinə şahid olmaq, bu prosesi müşahidə etmək və bunun nəticəsində torpaq bölünməsinin təbii bir hadisə kimi qəbul etməsinə işarə edir. Bu, sadəcə bölünməyə alışmaq deyil, həyatının bir hissəsi kimi qəbul etməsidir.

Başqa cümlələrdə istifadəsinə nümunələr:* "O, yalan danışmağa öyrəncəli idi, həqiqəti demək ona çətin gəlirdi." (Mənfi vərdiş)* "Yaşlı qadın çörək bişirməyə öyrəncəli idi, əlləri un ətirli idi." (Müsbət vərdiş)* "Şəhər həyatına öyrəncəli olan kəndli, kənddə özünü narahat hiss edirdi." (Mühitə uyğunlaşma)

Nəticə olaraq, "öyrəncəli" sözü, bir hərəkətə və ya vəziyyətə sadəcə alışmanı deyil, uzun müddət davam edən, həyat tərzinin bir hissəsinə çevrilmiş bir vərdiş halını, adətə çevrilmiş bir davranış modelini ifadə edən bir sifətdir. Mənası kontekstdən asılı olaraq müsbət və ya mənfi mənalar daşıya bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz