Pah sözü Azərbaycan dilində təəccüb, təəssüf, kədər, və ya bəzən də heyranlıq ifadə edən bir nida sözüdür. Lüğətlərdə sadəcə "nida" kimi qeyd olunsa da, mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və daha geniş şəkildə izah edilməlidir. "Pah"ın əsas funksiyası hissləri qısa və təsirli şəkildə ifadə etməkdir. Bu baxımdan, o, sözlərin ifadə edə bilmədiyi bir çox incə duyğunu çatdırmaqda rol oynayır.
Sözün mənşəyinə dair dəqiq məlumat mövcud deyil, lakin türkologiya araşdırmaları göstərir ki, bu tip nida sözləri türk dillərində geniş yayılmışdır və ehtimal ki, köhnə türk dilindən qalmadır. Onun fonetik quruluşu da bu fikri dəstəkləyir.
Verilən nümunələr "pah" sözünün müxtəlif kontekstlərdə necə istifadə olunduğunu göstərir:
- "Pah, nə pis oldu!" - Bu cümlədə "pah" kədər və təəssüf hisslərini ifadə edir. Hadisənin mənfi nəticələrinə münasibət bildirir.
- "Pah, nə çox kitabın var!" - Bu cümlədə isə "pah" heyranlıq və təəccüb ifadə edir. Kitabların sayının çoxluğu qarşısında duyulan təəccüb və ya hətta bir qədər də heyranlıq vurgulanır.
- "Pah, yaman işə düşdük!" - Bu cümlədə "pah" çətin vəziyyətə düşmək nəticəsində duyulan narazılıq, kədər və ya təəssüf ifadə edir. Vəziyyətin ciddiliyini vurğulayır.
Beləliklə, "pah" sözü sadəcə bir nida deyil, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənfi və ya müsbət duyguları ifadə edən çoxfunksiyalı bir söz təşkil edir. Onun istifadəsi dilçiliyin incəliklərini əks etdirir.