Paralamaq felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası, bütöv bir şeyi kiçik hissələrə, parçacıqlara ayırmaq, dağıtmaq, parçalamaqdır. Bu, fiziki bir əməliyyatı ifadə edə bilər – məsələn, bir kağızı parçalara ayırmaq, bir taxta parçasını kiçik hissələrə bölmək. Lakin, “paralamaq” daha geniş mənada, bir şeyin tamlığını, bütövlüyünü pozmaq, dağıtmaq, məhv etmək kimi məcazi mənaları da özündə ehtiva edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "para" və "lamaq" şəkilçilərindən təşkil olunduğunu görürük. "Para-" kökü "hissə, parça" mənasını ifadə edərək, şəklin, cismin kiçik hissələrə bölünməsini bildirir. "-maq" isə fel şəkilçisidir, hərəkəti, əməli ifadə edir. Beləliklə, "paralamaq" sözü əsasən fiziki bir prosesi ifadə etsə də, məcazi mənada da geniş istifadə olunur.
Məcazi mənada "paralamaq" daha çox mənəvi, emosional vəziyyətləri ifadə etmək üçün işlədilir. Misal olaraq, verilən cümlədəki "Sözün məni yaralar; Ürəyimi paralar" ifadəsində "paralamaq" sözü kədər, əzab, qəm kimi mənfi hisslərin insanın daxili dünyasını dağıtmasını, yaralamasını ifadə edir. Bu mənada, "paralamaq" daha çox "incitmək", "əzab vermək", "dərin kədərə salmaq" mənalarına uyğun gəlir. Yəni, fiziki parçalanma deyil, daxili ruhun, emosional tarazlığın pozulması mənası üstünlük təşkil edir.
Digər nümunələrə baxaq: "Qayğılar onu paralamışdı" cümləsində, qayğılar insanın ruhi vəziyyətini dağıtmış, onu tükəndirmişdir. "Həyatın çətinlikləri onun ümidlərini paralamışdı" cümləsində isə həyatın çətinlikləri insanın ümidlərini məhv etmiş, puç etmişdir. Göründüyü kimi, "paralamaq" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli, lakin əsasən mənfi mənalarda işlədilir.
Qısaca, "paralamaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasən bir şeyin fiziki və ya mənəvi olaraq dağıdılmasını, parçalanmasını, məhv olmasını ifadə edir. Bu sözün düzgün anlaşılması üçün cümlənin ümumi məzmununa diqqət yetirmək vacibdir.