Pəhləvanlıq sözü Azərbaycan dilində igidlik, qəhrəmanlıq və qoçaqlığı ifadə edən bir termindir. Əsasən güc, cəsarət, bacarıq və şücaət tələb edən fəaliyyətlərlə əlaqələndirilir. Lüğətlərdə verilən qısa izah bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "pəhləvan" sözünün farsca köklərə malik olduğunu görürük. Fars dilində "pəhləvan" "qəhrəman", "igid", "güclü" kimi mənaları özündə cəmləşdirir. Tarix boyu pəhləvanlar cəmiyyətdə hörmətə layiq şəxslər olmuş, gücləri və bacarıqları ilə ədaləti müdafiə etmiş, xalq üçün mübarizə aparmışlar. Beləliklə, pəhləvanlıq sadəcə bir fiziki güc nümayişi deyil, həm də mənəvi cəsarət, ədalət hissi, vətənpərvərlik və özünəinamı əhatə edən bir anlayışdır.
Pəhləvanlıq sözünün işlənməsinə nümunələr:
- "O, öz pəhləvanlığı ilə düşməni məğlub etdi." (burada pəhləvanlıq güc və bacarıq mənasında işlənmişdir)
- "Qəhrəmanlıq, pəhləvanlıq vətən üçün hər şeydən üstündür." (burada pəhləvanlıq qəhrəmanlıqla sinonim kimi işlənir)
- "Milli oyunlarımız pəhləvanlığın ən gözəl nümunələrini əks etdirir." (burada pəhləvanlıq milli-mənəvi dəyərlərlə bağlıdır)
- "Kişilər dəm vurur pəhləvanlıqdan; Güləşdən, güllədən, ölümdən, qandan." (bu misrada pəhləvanlıq fiziki güc, cəsarət, hətta ölümə hazırlıq kimi təsvir olunmuşdur)
Beləliklə, pəhləvanlıq sadəcə bir söz deyil, tarixi, mədəni və sosial kontekstləri özündə əks etdirən zəngin bir anlayışdır.