Pıqqıldama (mənası: "Pıqqıldamaq" felindən törəmə isim)
Azərbaycan dilində “pıqqıldama” sözü, əsasən "pıqqıldamaq" felindən törəmiş bir isimdir və bir sıra kontekstlərə görə bir neçə mənaya malikdir. Ən ümumi mənası kiçik və zərif, nazik səslərin bir-birinin ardınca təkrarlanması, yəni bir növ səs-küy, xırıldama, və ya incə səs çıxarmanın davamlılığıdır. Bu səs, quşların nəğməsi, uşaqların danışığı, və ya digər incə səslər ola bilər.
Məsələn, “uşağın pıqqıldaması” deyəndə uşağın incə, anlaşılmaz, lakin davamlı səslərin çıxardığı anlaşılır. Və ya "quşların pıqqıldaması" deyəndə, quşların söylədiyi xoş, incə nəğmələrin davamlılığı nəzərdə tutulur. Bu mənada, "pıqqıldama" sözü səsin keyfiyyətinə (incə, zərif olması) və davamlılığına (ardıcıl olmasına) işarə edir.
Lüğətlərdə bəzən "pıqqıldama" sözü incə və cazibədar səs mənasında da işlənə bilər. Bu halda, səsin həcmi və nə qədər davam etməsi o qədər önəmli deyil, əsas səsin keyfiyyətidir. Məsələn, “şairin pıqqıldaması” deyəndə şairin öz şeirlərini cazibədar səslə oxuması nəzərdə tutula bilər.
Sözün etimologiyasına gəldikdə isə, "pıqqıldamaq" fəlinin kökü türk dillərinin köhnə qatımlarından gəlir və incə, zərif səslərin təsvirinə xidmət edir. Sözün mənası və işlənmə şəkli kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, lakin əsas mənası həmişə incə və zərif səslərlə bağlıdır.
Müxtəlif cümlələrdə nümunələr:
- Baharın gəlişi ilə meşə quşlarının pıqqıldaması eşidilirdi.
- Körpənin şirin pıqqıldaması ananın ürəyini oxşayırdı.
- Şairin şeirin oxuyarkən pıqqıldaması hər kəsi valeh etdi.
- Səhər tezdən çayın kənarından gələn suyun pıqqıldaması eşitmək olardı.