Pırtlaşıq sifəti, əsas mənası “qarışıq, dolaşıq, bir-birinə qarışmış” halını ifadə edir. Bu söz, əşyaların, hadisələrin və ya fikirlərin nizamsız, qarışıq və anlaşılmaz bir vəziyyətdə olmasını bildirir. "Pırtlaşmaq" fellindən törəyən bu söz, fiziki olaraq qarışmış şeylər üçün (məsələn, iplər, tellər, saçlar) olduğu kimi, məcazi mənada da, qarışıq və anlaşılmaz vəziyyətlər üçün də işlədilə bilər. Məsələn, “pırtlaşıq sənədlər”, “pırtlaşıq fikirlər”, “pırtlaşıq vəziyyət” kimi ifadələr bu məcazi istifadəni nümayiş etdirir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, kökündə “pırt” felinin olduğunu görürük. "Pırt" felinin mənası əsasən "qarmaqarışıq olmaq, bir-birinə qarışmaq"dır. Beləliklə, "pırtlaşıq" sözü, bu felin sifət formasını təşkil edir və əşyaların və ya vəziyyətlərin qarışıq və nizamsız xarakterini vurğulayır. "Pırtlaşmaq" feli həmçinin bir-birinə bənzər şeylərin qarışdırılmasını da ifadə edə bilər.
Misal olaraq verilən “Pırtlaşıq sap” ifadəsində, sapın qarışıq, dolaşıq vəziyyətdə olması vurğulanır. Başqa bir misal olaraq, “Qarı əlini nəvəsinin pırtlaşıq və dolaşıq saçlarında gəzdirdi” cümləsində isə, nəvənin saçlarının qarışıq və dolaşıq olması təsvir olunur. Burada “pırtlaşıq” sifəti, "dolaşıq" sözü ilə yanaşı işlənərək mənanın daha da gücləndirilməsinə xidmət edir.
Ümumiyyətlə, "pırtlaşıq" sözü, əşyaların fiziki olaraq qarışıq vəziyyətini ifadə etməklə yanaşı, məcazi mənada da qarışıqlıq, nizamsızlıq və anlaşılmazlığı təsvir etmək üçün istifadə oluna bilən ifadəli və təsviri bir sözdür.