izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Plagiat [lat. plagium – oğurlanmış] termini, ədəbiyyat, elm və sənət sahələrində başqasının əsərinin, fikrinin və ya yaradıcılıq məhsulunun öz adı altında təqdim edilməsini ifadə edir. Bu, sadəcə başqasının sözlərini təkrarlamaqdan daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Plagiat, başqasının əsərinin bir hissəsinin və ya bütövlüyünün qanunsuz və etibarsız surətdə mənimsənilməsi, onun müəllifliyinin gizlədilməsi və ya təhrif olunması ilə xarakterizə olunur.

Plagiatın əsas elementi, əsərin müəllifliyinin gizlədilməsidir. Yəni plagiat edən şəxs, başqasının fikirlərini, məlumatlarını və ya ifadələrini öz adı ilə təqdim edərək, onların əsl müəllifliyini gizlədir. Bu, istər əsərin bir hissəsinin kopyalanması, istərsə də əsərin ümumi strukturunun və ideyalarının mənimsənilməsi yolu ilə baş verə bilər. Həmçinin, başqasının işinin yenidən işlənməsi, lakin mənbə göstərilməməsi də plagiat sayılır.

Plagiatın formaları müxtəlifdir: tam plagiat (əsərin bütövlükdə mənimsənilməsi), qismən plagiat (əsərin bir hissəsinin mənimsənilməsi), mozaik plagiat (başqasının bir neçə əsərindən kiçik hissələrin götürülərək birləşdirilməsi), parafraz plagiat (əsərin mənası dəyişdirilmədən fərqli sözlərlə ifadə olunması, amma mənbə göstərilməməsi) və s. Bunların hamısı əxlaqi və hüquqi cəhətdən qəbuledilməzdir.

Plagiatın qarşısının alınması üçün mütləq mənbə göstərmək lazımdır. Hər hansı bir məlumat, fikir və ya ifadənin başqasından götürülməsi halında, müəlliflik hüquqları qorunmalı və dəqiq mənbə (kitab, məqalə, veb-sayt və s.) və səhifə nömrəsi göstərilməlidir. Bu, həm akademik etikaya riayət etmək, həm də plagiatın qarşısını almaq üçün çox əhəmiyyətlidir.

Plagiat, elmi və akademik həyatda ciddi nəticələrə səbəb olur. Plagiat faktı aşkar olunduqda, tələbələr intizam tənbehinə məruz qala, elmi işlər isə geri qaytarıla bilər. Həmçinin, plagiat hüquqi məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz