Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "pörtüşmək" sözü ümumiyyətlə "pörtmək" sözünün sinonimi kimi, əsasən "pörtmək"in birinci mənası ilə əlaqələndirilir. Lakin bu, mənanın tam və dəqiq ifadəsini əks etdirmir. "Pörtmək" sözü bir neçə mənaya malikdir: qızarmaq, qızararaq şişmək, əsəbləşmək, hiddətlənmək. "Pörtüşmək" isə daha çox "qızarmaq" və "şişmək" mənalarını ifadə etsə də, bununla yanaşı birdən-birə, sürətlə baş verən, intensiv bir prosesi bildirir. "Pörtmək" daha geniş və tədricən baş verə bilən bir proses olarkən, "pörtüşmək" daha ani və güclü bir təsiri ifadə edir.
Məsələn, "üzü pörtüdü" deyərkən üzün tədricən qızardığını, "üzü pörtüşdü" deyərkən isə ani bir qızarma və ya hətta şişkinliyin baş verdiyini ifadə edirik. S. Rüstəm misalında olduğu kimi "Söylə, neçin pörtüşdün, söylə, qızardın neçin?" cümləsində "pörtüşmək" sözü "qızarmaq" mənasında işlənmiş, lakin "qızarmaq"dan daha intensiv və ani bir prosesi ifadə etmişdir. Şair "qızardın" sözünü təkrar etməklə "pörtüşmək" sözünün daha güclü, daha intensiv bir qızarma olduğunu vurğulamaq istəmişdir.
Etimalogiyasına gəldikdə, "pörtüşmək" sözü "pörtmək" felindən törəmişdir və "-üş-" əlavəsi hərəkətin intensivliyini, ani və sürətli baş verməsini göstərir. Bu əlavə, "pörtmək" feli ilə əlaqədar səs dəyişikliyini də özündə əks etdirir. Dilçilik baxımından "pörtüşmək" sözü "pörtmək" sözünün intensiv formasını təşkil edir.
Qısaca olaraq, "pörtüşmək" sözü "pörtmək" sözünün sinonimi olsa da, mənası "pörtmək"dən daha intensiv, ani və güclü bir qızarma və ya şişkinliyi ifadə edir. Bu fərq, sözün cümlədəki yeri və kontekstindən asılı olaraq daha aydın şəkildə özünü göstərir.