izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Proyeksiya [lat. projectio – irəli tullama] Riyaziyyatda proyeksiya həndəsi obyektin (nöqtə, xətt, səth və ya cisim) fəzada başqa bir obyekt üzərinə (adətən müstəvi üzərinə) müəyyən qaydalar əsasında təsvirinin alınma prosesidir və ya həmin təsvirin özüdür. Bu prosesdə obyektin hər bir nöqtəsinə müəyyən bir qayda ilə proyeksiya mərkəzindən (və ya proyeksiya müstəvisinə paralel xətlərlə) proyeksiya müstəvisinə proyeksiya olunmuş uyğun nöqtə müəyyən edilir. Proyeksiya əldə etmə üsulu proyeksiya növünü müəyyənləşdirir (məsələn, paralel proyeksiya, mərkəzi proyeksiya).

Proyeksiyanın əsas xüsusiyyəti obyektin üçölçülü fəza strukturunun ikiölçülü müstəvi üzərində təsvir edilməsidir. Bu, xəritəçəkmə, memarlıq, mühəndislik, kompüter qrafikası və digər sahələrdə geniş tətbiq olunur. Məsələn, coğrafi xəritələr Yerin səthinin proyeksiyasıdır; memarlıq planları isə binaların proyeksiyasıdır. Kompüter qrafikası proqramlarında istifadə olunan üçölçülü modellərin ekranda göstərilməsi də proyeksiya əsaslanır.

Proyeksiya həm də geniş mənada, hər hansı bir şeyin başqa bir şey üzərində təsviri, əksi kimi də başa düşülür. Bu, daha çox məcazi mənada işlənir. Məsələn, "film proyeksiyası", "ideyanın proyeksiyası" ifadələrində proyeksiya "təsvir", "əks", "təcəssüm" mənasında işlənir. Bu mənada proyeksiya yalnız geometrik məhdudiyyətlərlə deyil, həm də abstrakt anlayışlar üçün də istifadə oluna bilər.

Xəttin proyeksiyası: Xəttin proyeksiyası həmin xəttin proyeksiya müstəvisinə düşən təsviridir. Paralel proyeksiyada xəttin proyeksiyası həmişə xətt olur, mərkəzi proyeksiyada isə proyeksiya mərkəzinin xəttə münasibətinə görə xətt və ya nöqtə ola bilər. Proyeksiya üsulundan asılı olaraq, xəttin uzunluğu və bucağı dəyişə bilər. Lakin, xəttin proyeksiyası ilə xəttin özü arasında müəyyən bir həndəsi əlaqə mövcuddur ki, bu da proyeksiya nəzəriyyəsinin əsasını təşkil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz