Psixologiya [yun. psyche – can, ruh + logos – elm, təlim] – insanın ruhi həyatını, daxili aləmini, şüurunu, duyğularını, təfəkkürünü, iradəsini, davranışını və bu proseslərin qanunauyğunluqlarını öyrənən elmdir. Psixologiya insanın fəaliyyətinin müxtəlif səviyyələrini, həm fizioloji, həm də sosial aspektlərini nəzərə alaraq araşdırır. Bu elm insanın inkişafının müxtəlif mərhələlərini (uşaqlıq, yeniyetməlik, yetkinlik, qocalıq), onun şəxsiyyət xüsusiyyətlərini, sosial münasibətlərini, motivlərini, duyğu və emosiyalarını, qavrayışını, yaddaşını, təfəkkürünü, nitqini və digər psixi proseslərini əhatə edir.
Psixologiyanın əsas məqsədi insan ruhunun işləmə mexanizmlərini başa düşmək və bu bilikləri praktik məsələlərin həllində tətbiq etməkdir. Müxtəlif psixoloji nəzəriyyələr və yanaşmalar mövcuddur ki, bunlar insan psixikasının tədqiqatına fərqli perspektivlərdən yanaşırlar. Məsələn, biheviorizm, psixoanaliz, kognitiv psixologiya, humanist psixologiya və s. Hər bir yanaşma insan psixikasının müəyyən aspektlərini ön plana çəkir və özünəməxsus tədqiqat metodlarından istifadə edir.
Psixologiyanın nəzəri bilikləri geniş praktik tətbiq sahələrinə malikdir. Klinik psixologiya, pedaqoji psixologiya, sosial psixologiya, sənaye psixologiyası, idman psixologiyası və s. kimi sahələr psixologiyanın konkret problemlərin həllinə yönəlmiş tətbiqi sahələrini təmsil edir. Bu sahələr psixoloji bilikləri müalicə, təhsil, idarəetmə, məsləhət və digər sahələrdə istifadə edirlər.
Ümumi psixologiya isə psixologiyanın əsas prinsiplərini, nəzəriyyələrini və metodlarını əhatə edən əsas bölməsidir. O, insan psixikasının ümumi qanunauyğunluqlarını, psixi proseslərin mexanizmlərini və inkişafını öyrənir və digər psixologiyanın tətbiqi sahələri üçün əsas təməl rolunu oynayır. Ümumi psixologiya tədqiqatları insanın psixi həyatının bütün aspektlərinin daha dərin başa düşülməsinə və müxtəlif psixoloji problemlərin daha effektiv həllinə töhfə verir.